________________
तेव्हापासून झाले समकित
स्वत:चा दोष दिसला तेव्हापासून समकित झाले असे म्हटले जाईल. स्वत:चा दोष दिसला तेव्हा समजायचे की स्वतः जागृत झालो. नाहीतर सर्व झोपेतच चालले आहे. दोष समाप्त झाले की नाही याची जास्त काळजी करण्यासारखे नाही परंतु खरी आवश्यकता जागृतीची आहे. जागृती झाल्यानंतर नवीन दोष उभे होणे बंद होते आणि जे जुने दोष आहेत ते निघत जातात. आम्हाला त्या दोषांना पाहायचे की कशा प्रकारे दोष होत आहेत !
जितके दोष तितकेच पाहिजे प्रतिक्रमण
अनंत दोषांचे भाजन आहे तर तितकेच प्रतिक्रमण करावे लागतील. जितके दोष भरून आणले असतील ते सर्व तुम्हाला दिसतील. ज्ञानी पुरुषांनी ज्ञान दिल्यानंतर दोष दिसायला लागतात, नाहीतर स्वतःचे दोष स्वतःला दिसत नाहीत, याचेच नाव अज्ञानता. स्वत:चा एकही दोष दिसत नाही आणि दुसऱ्यांचे बघायचे असतील तर भरपूर दिसतील, त्यास म्हणतात मिथ्यात्व.
दृष्टी स्वत:च्या दोषांप्रती
हे ज्ञान घेतल्यानंतर मनात वाईट विचार आले त्यांना पाहावे, चांगले विचार आले त्यांनाही पाहावे. चांगल्यावर राग नाही आणि वाईटावर द्वेष नाही. चांगले-वाईट बघण्याची आपल्याला गरजच नाही. कारण मुळात ती सत्ताच आपल्या ताब्यात नाही, म्हणून ज्ञानी काय पाहतात? संपूर्ण जगाला निर्दोष पाहतात. कारण हे सर्व डिस्चार्जमध्ये आहे, त्यात त्या बिचाऱ्यांचा काय दोष? तुम्हाला कोणी शिवी दिली तो ‘डिस्चार्ज' आहे, बॉस तुम्हाला गोंधळात घालेल तो सुद्धा डिस्चार्जच आहे. बॉस तर निमित्त आहे. जगात कोणाचाही दोष नाही. दोष दिसतात ती सर्व स्वतःचीच चूक आहे. आणि तेच 'ब्लंडर' आहे आणि त्यामुळेच हे जग कायम आहे. दोष पाहिल्याने, उलटे पाहिल्याने वैर बांधले जाते.
३४
