________________
૩૩
ત્યાં એ રીતે એવાં પાંચ દેવળ અંધાવ્યાં હતાં. માહીગઢેચી ખાર સૈયદની જગા તથા માજીના મકબરાની પાસે છે. ત્યાંથી મહાવીર સ્વામીની પ્રતિમા સંવત્ ૧૮૯૭ ના અરસામાં નીકળી હતી. કાઈ કહે છે કે તે સ૦ ૧૮૬૩માં નીકળી હતી, (જુનાગઢમાં પ્રથમ ચામુખતું દેવળ હતું તથા બીજી ત્રણુ દેરાસરની ઓરડી હતી પછી હાલનું માટું દેવલ કર્યું. તે ચામુખજી મેડા ઉપર સ્થાપ્યાં. પૂજાધેટીયાની જમીન હાલ કારખાના તાખે છે, તે મહાવીર સ્વામીના દેરાસરના કંપાઉન્ડમાં પશ્ચિમ તર છે ત્યાં અપાસરા થાય તેવી જગ્યા છે.) તેની પ્રતિષ્ઠા સંવત્ ૧૯૦૫ માં જુનાગઢમાં હાલના મેાટા દેરામાં મૂળનાયક તરીકે કરવામાં આવી છે. રૂપકુશળજી મહારાજ પાસેથી સાભળ્યું છે કે તેમણે અષ્ટમ’ગલિકની નિશાનીએ તથા મું. ગલ મૂર્તિ ( દ્વાર ઉપર કાઢેલી તીર્થંકરની સ્મૃતિ ) તથા સપ્રતિ રાજાના “R” એવા અક્ષરે। માહીગઢેચીના પડી ગયેલા મકાનમાં જોયેલા છે. અંબાજીનું દેરૂ અસલ જીતાલય હતું તથા તેમાં મૂલનાયૂક નેમિનાથ હતા એમ કહેવાય છે. વળી દેરાની આસપાસ તીર્થં કરાની પ્રતિમાઓ ભડારેલી છે એમ કેટલાક કહે છે. ખરેસ સાહેબ લખે છે કે યુદ્ધ કે જૈન લેાકેાને આ દેવળ છેાડવુ પડયું ત્યાર પછી તે ભાગ્યેજ સાક્ કરવામાં આવ્યું હશે. જૈન લોકોનાં દેવાલયા અદરથી સ્વચ્છ હાય છે, પણ અંબાજીનું દેવળ ધુમાડાથી કાળું થઇ ગયું છે. તથા હંમેશાં ધી અને નાળાએરના પાણીથી ગંદુ જોવામાં આવે છે. વળી રંગમંડપમાં બાવાઓ રહે છે. તે પણ ઠીક નથી. શત્રુંજય માહાત્મ્યમાં અંબિક્રા દેવીનું ચરિત્ર છે, તેમજ અબાગિરિ તથા આંબાકુંડનાં નામ આવે છે. વળી કાળમેત્ર, ઇંદ્ર, બ્રહ્મેદ્ર, ૬,
Aho ! Shrutgyanam