________________
શુદ્ધ ઉપયોગ ને સમતાધારી
જ્ઞાન દયાન મનોહારી માત્ર માહિતી રૂપ જ્ઞાન ભયંકર હોય છે. આત્મપરિણતિરૂપ જ્ઞાન મનોહર હોય છે. જેમ અજ્ઞાનથી આત્માનું કલ્યાણ નથી થતું, તેમ જેમાં માત્ર માહિતી જ છે, એવા જ્ઞાનથી પણ આત્માનું કલ્યાણ થતું નથી. તો પછી અજ્ઞાન અને આ જ્ઞાનમાં શું ફરક રહ્યો? અજ્ઞાન પણ ભયંકર અને આ જ્ઞાન પણ ભયંકર.
એક માણસે પોપટ પાળ્યો હતો. એ પોપટને કોઈ બિલાડી ફાડી ન ખાય, એ માટે એ માણસે પોપટને ખૂબ ખૂબ ટાવી દીધું. “બિલ્લી આવે ઉડ જાના.” પોપટે પણ બરાબર યાદ રાખી લીધું. રોજ એ માણસ બે વાર પરીક્ષા પણ લઈ લેતો. પોપટ પટ પટ બોલી જતો, “બિલ્લી આવે ઉડ જાના.” એક દિવસ પોપટ ઘરના આંગણામાં ફરતો હતો. એકાએક એની સામે એક બિલાડી આવી ગઈ. બિલાડીને જોતાની સાથે પોપટને પેલું વાક્ય યાદ આવી ગયું. એ જોર જોરથી બોલવા લાગ્યો, “બિલ્લી આવે ઉડ જાના બિલ્લી આવે.” બિલાડી નજીક આવી રહી છે, અને પોપટ પોપટપાઠ કરી રહ્યો છે.. “બિલ્લી આવે..” અંતે જે થવાનું હતું એ જ થયું, બિલાડીએ તરાપ મારી દીધી, પોપટને જીવતો જ ફાડી ખાધો. શક્યતા હતી ત્યાં સુધી પોપટ બોલતો રહ્યો, “બિલ્લી આવે.”
માત્ર માહિતીનું જ્ઞાન... માત્ર જાણકારીનું ધ્યાન, એનું આ પરિણામ છે. વાસ્તવમાં આ જ્ઞાન જ નથી. સાચું જ્ઞાન હંમેશા ક્રિયા સહિત હોય છે. બિલાડીને જોતાની સાથે જો પોપટ પાંખો
- 125 -
