________________
મને કહેવા દો, કે કોઈને છેતરીને આપણને જે મળે છે, તેની કિંમત આપણે અનંત વાર જાનવરના અવતારો લઈને, અનંત વાર કીડા-મકોડાના અવતારો લઈને અને અનંત કાળ નિગોદની જેલમાં પૂરાઈને ચૂકવવી પડે છે. પરમ પાવન શ્રી આચારાંગસૂત્ર કહે છે -
माई पमाई पुण एइ गभं
જે માયાવી છે અને જે પ્રમાદી છે
તેને ફરી ફરી ગર્ભવાસમાં આવવું પડે છે. શું આ કિંમત ચૂકવવાની આપણી તૈયારી છે ખરી ? પ્રભુ પરમ કરૂણાથી આપણને રોકી રહ્યા છે, રહેવા દે ભાઈ, આ સોદો કરવા જેવો નથી. કમાવાનું આમાં કશું નથી અને જે ગુમાવવાનું છે એનો કોઈ પાર નથી. ' છગને એક વાર ચશ્માની દુકાન ખોલી. વેકેશનમાં એનો દીકરો ય દુકાને બેસવા લાગ્યો. એક વાર દીકરાએ પૂછ્યું. “પપ્પા, આ ફ્રેમનો ભાવ શું છે ?” છગન કહે, “તું સાવ ડફોળનો ડફોળ જ રહ્યો. આવી રીતે ભાવ ના પૂછાય.” દીકરો કહે, “તો કેવી રીતે પૂછાય ?” છગન કહે, “જો, ઘરાક ફ્રેમને પસંદ કરી લે અને કિંમત પૂછે, એટલે કહેવાનું - હજાર રૂપિયા... થોડું અટકીને જોવાનું કે એ થડકે છે ? જો એ ન થડકે તો કહેવાનું - ફ્રેમના. અને હજાર રૂપિયા... જરાક અટકવાનું અને જોવાનું કે એ થડકે છે ? જો ન થડકે તો ભાર દઈને કહેવાનું - દરેક ગ્લાસના.
Well, ઘરાક ઉલ્લુ બની જશે, દોઢ-બે હજાર વધારાના મળી જશે, પણ એ ઉલ્લુ બનેલો ઘરાક ઘરે જઈને ઘસઘસાટ સૂઈ ગયો હોય, અને પેલો હોંશિયાર દુકાનદાર અડધી રાતે ય પડખાં ફેરવ્યા કરતો હોય, તો ખરા અર્થમાં ઉલ્લુ કોણ બન્યું ? સરળતા અને પારદર્શકતા એ આપણી ખરી સમૃદ્ધિ છે. એને રફેદફે કરીને બે પૈસા મળતા પણ હોય, તો એને ના કહી દેજો.
માયાવી છેતરીને પણ દુઃખી જ હોય છે, સરળ વ્યક્તિ છેતરાઈને પણ સુખી જ હોય છે. માયાવી કાંઈ પામીને ય હકીકતમાં ગુમાવતો હોય માયા.
૨૩
