________________
॥ श्लोकसौन्दर्यम् ॥
न शून्यात् परमं पूर्णं, नाकिञ्चनात् परो नृपः । न मौनात् परमा भाषा, नायोगाद्योग उत्तमः ॥
शून्य से भी श्रेष्ठ कोई पूर्ण नहीं है । अकिंचन ( मुनि) से बड़ा कोई राजा नहीं है । मौन से भी श्रेष्ठ और कोई भाषा नहीं है । अयोग (संपूर्णनिवृत्ति) से भी उत्तम कोई योग नहीं है ।
T
શૂન્યથી પણ શ્રેષ્ઠ કોઈ પૂર્ણ નથી. અકિંચન (મુનિ)થી મોટો કોઈ રાજા નથી. મૌનથી પણ શ્રેષ્ઠ કોઈ ભાષા નથી. અયોગ (સર્વનિવૃત્તિ)થી ઉત્તમ કોઈ યોગ નથી. त्याग एव परं तत्त्वं, त्याग एव परं शिवम् ।
सर्वत्यागं समाश्रित्य शिष्टमिष्टं परं पदम् ॥
त्याग ही परम तत्त्व है । त्याग ही परम कल्याण है । सर्व त्याग की शरण लें, तो परम पद ही बाकी रहता है ।
ત્યાગ જ પરમ તત્ત્વ છે. ત્યાગ જ પરમ કલ્યાણ છે. સર્વ ત્યાગનું શરણ લઈએ, તો પરમ પદ જ બાકી રહે છે.
अमृतमेतदेवात्र, येन न म्रियते पुनः ।
सैषा सञ्जीवनी साक्षाद्, यया नित्यं हि जीवति ॥
यही है अमृत, जिसे पाकर फिर कभी मरना नहीं पड़ता । यही है प्रत्यक्ष संजीवनी, जिस से स्वाधीन हो जाता है शाश्वत जीवन ।
આ જ છે અમૃત, જેને પામીને ફરી કદી ય મરવું પડતું નથી. આ જ છે સાક્ષાત્ સંજીવની, જેનાથી સ્વાધીન થઈ જાય છે શાશ્વત જીવન.
त्यागोपनिषद् (ज्ञानसार - त्यागाष्टक पर श्लोकवार्त्तिक)
ग्रन्थ
ग्रन्थकार एवं अनुवादकार आचार्य कल्याणबोधि
-
११८
