________________
କ୍ରୋଧ
୩୧
ଭଲା ଚିତ୍କାର କରୁଥାଉ ।” ଲୋଭୀ ଏପରି ଅଟନ୍ତି, କାରଣ କପଟ ସବୁ ଦିଗରୁ ରକ୍ଷଣ କରିବ ହିଁ ନା ! କପଟ ଅର୍ଥାତ ମାୟା ଏବଂ କ୍ରୋଧ, ଏସବୁ ରକ୍ଷକ ଅଟନ୍ତି ।
। କ୍ରୋଧ ତ’, ନିଜ ମାନ ଉପରେ ଆଞ୍ଚ ଆସେ, ତେବେ କ୍ରୋଧ କରିଦିଏ । ନିଜର ମାନଭଙ୍ଗ ହୁଏ, ସେଠାରେ ।
କ୍ରୋଧ ଭୋଳା ଅଟେ । ଭୋଳାର ପ୍ରଥମେ ନାଶ ହୁଏ । କ୍ରୋଧ ତ’ ଗୋଳାବାରୁଦ ଅଟେ ଆଉ ଗୋଳା-ବାରୁଦ ଥିବ, ସେଠାରେ ସେନା ଲଢ଼ିବେ ହିଁ । କ୍ରୋଧ ଗଲା, ପୁଣି ସେନା କ’ଣ ପାଇଁ ଲଢ଼ିବ । ପୁଣି ତ’ ଏରା-ଗେରା (ଅନ୍ୟ ଦୋଷ) ସବୁ ଦୌଡ଼ି ଚାଲିଯିବେ । କେହି ତିଷ୍ଠି ପାରିବେନି ।
। କ୍ରୋଧର ସରୂପ । କ୍ରୋଧ, ତାହା ଉଗ୍ର ପରମାଣୁ ଅଟେ । ଆତସବାଜି ଭିତରେ ବାରୁଦ ଭରା ହୋଇଥିବ ଏବଂ ତାହା ଫୁଟି ଯାଏ ତେବେ ଜ୍ଵଳା ବିସ୍ତୋରଣ ହୁଏ । ଆଉ ଯେବେ ଭିତରେ ଥିବା ବାରୁଦ ସରିଯାଏ, ତେବେ ଆତସବାଜି ଆପେ ଆପେ ଶାନ୍ତ ହୋଇଯାଏ । କ୍ରୋଧ ମଧ୍ୟ ଏପରି ଅଟେ । କ୍ରୋଧ, ତାହା ଉଗ୍ର ପରମାଣୁ ଅଟେ, ଆଉ ତାହା ଯେବେ ‘ବ୍ୟବସ୍ଥିତ’ର ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଫୁଟେ, ସେତେବେଳେ ସବୁ ଦିଗରୁ କୁହୁଳିବାକୁ ଲାଗେ । ଉଗ୍ରତାକୁ କ୍ରୋଧ କୁହନ୍ତି ନାହିଁ । ଯେଉଁ କ୍ରୋଧରେ ଫତ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ କ୍ରୋଧ କୁହାଯାଏ । କ୍ରୋଧ କେତେବେଳେ କୁହାଯିବ ଯେ ଯେବେ ଅର୍ଚଦାହ ହେବ । ଅର୍ଚଦାହ ହେବ ଆଉ ଦ୍ବାଳା ଭଡ଼କୁଥିବା ଏବଂ ସାମ୍ବାବାଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟ ତାହାର ପ୍ରଭାବ ପହଞ୍ଚ । ତାହା କୁଢ଼ନ କୁହାଯାଏ। ଆଉ ଅପାରେ ନିଜେ ଏକା ଏକା ଭିତରେ ଭିତରେ ଜଳୁଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଉଭୟଥରେ ଫତ୍ ଥାଏ । ଯେବେ କି ଉଗ୍ରତା ଅଲଗା ଜିନିଷ ଅଟେ ।
ଘୁଟନ( ଅର୍ଚଦାହ) ହେବା, ସହିବା, ତାହା ମଧ୍ୟ କ୍ରୋଧ
। କ୍ରୋଧବାଲା ବାଣୀ ଯଦି ନବାହାରିବ ତେବେ ସାମନାବାଲାକୁ କ୍ଷତ ହେବା ନାହିଁ । ମୁହଁରେ କହିଲେ ଯେ କେବଳ ତା’କୁ କ୍ରୋଧ କୁହାଯାଏ, ଏପରି ନୁହେଁ । ଯଦି ଅନ୍ତଃଦାହ ହେଉଛି ତେବେ ତାହା ମଧ୍ୟ କ୍ରୋଧ ଅଟେ । ତାହାକୁ ସହିବା, ସେ
