________________
યોગસારાદિ સૂક્ત - રત્ન - મંજૂષા २८ त्रैलोक्यमेतद् बहुभिर्जितं यः,
मनोजये तेऽपि यतो न शक्ताः । मनोजयस्यात्र पुरो हि तस्मात्, तृणं त्रिलोकीविजयं वदन्ति ॥१०३॥
જે ઘણાં લોકોએ ત્રણે લોકને જીત્યા, તેઓ પણ મનને જીતી શક્યા નથી. એટલે જ મનના વિજય સામે ત્રણ લોક પરનો વિજય તણખલાં જેવો છે.
२९ मनोलयान्नास्ति परो हि योगो,
ज्ञानं तु तत्त्वार्थविचारणाच्च । समाधिसौख्यान्न परं च सौख्यम्, संसारसारं त्रयमेतदेव ॥१०४॥
મન પરના વિજયથી મોટો કોઈ યોગ નથી. તત્ત્વ-અર્થની વિચારણાથી મોટું કોઈ જ્ઞાન નથી. સમાધિથી મોટું કોઈ સુખ નથી. આ ત્રણ જ સંસારમાં સારરૂપ છે.
३१ विदन्ति तत्त्वं न यथास्थितं वै,
सङ्कल्पचिन्ताविषयाकुला ये । संसारदुःखैश्च कर्थितानां, स्वप्नेऽपि तेषां न समाधिसौख्यम् ॥१०५॥