________________
યોગસાર
૩૫
રાગ-દ્વેષ વિનાનું જે સામ્ય તત્ત્વ છે, તે પોતાની પ્રશંસા કરનારા, બીજાના દોષ જોનારા એવા તેઓને ક્યાંથી હોય ? २/१५ मानेऽपमाने निन्दायां, स्तुतौ वा लोष्ठुकाञ्चने ।
जीविते मरणे लाभालाभे रङ्के महद्धिके ॥१८॥
માન કે અપમાન, નિંદા કે પ્રશંસા, પથ્થર કે સોનું, જીવન કે મરણ, લાભ કે અલાભ, રંક કે રાય.. २/१६ शत्रौ मित्रे सुखे दुःखे, हृषीकार्थे शुभाशुभे ।
सर्वत्रापि यदेकत्वं, तत्त्वं तद् भेद्यतां परम् ॥१९॥
શત્રુ કે મિત્ર, સુખ કે દુઃખ, શુભ કે અશુભ ઇન્દ્રિયનો વિષય, બધાને જે સમાન - એક માને તે જ તત્ત્વ છે. તે તત્વ બીજાનો(અર્થાતુ બેમાં ભિન્નતા માનવાનો) નાશ કરો. ३/२१ वृक्षस्य च्छेद्यमानस्य, भूष्यमाणस्य वाजिनः ।
यथा न रोषस्तोषश्च, भवेद् योगी समस्तथा ॥२०॥
કપાતાં વૃક્ષ કે શણગારાતા ઘોડાને જેમ ગુસ્સો કે આનંદ હોતા નથી; તેમ યોગી પણ સમભાવવાળો થાય. २/१८ क्रियते दधिसाराय, दधिमन्थो यथा किल ।
तथैव साम्यसाराय, योगाभ्यासो यमादिकः ॥२१॥
જેમ માખણ માટે જ દહીં વલોવાય છે, તેમ યમ-નિયમ વગેરે યોગનો અભ્યાસ સમતારૂપી સારને પ્રાપ્ત કરવા માટે જ છે.
