________________
યોગશાસ્ત્ર સૂક્ત- રત્ન - મંજૂષા
ર૫
४/७० यत्रान्यत्वं शरीरस्य, वैसदृश्यात् शरीरिणः ।
धनबन्धुसहायानां, तत्रान्यत्वं न दुर्वचम् ॥९७॥
જો જીવથી તદ્દન જુદા પ્રકારનું હોવાથી શરીર પણ ભિન્ન છે, તો સંપત્તિ, સ્વજનો અને મિત્રોનું ભિન્નત્વ તો સ્પષ્ટ જ છે. ४/७२ रसासृग्मांसमेदोऽस्थि-मज्जाशुक्रान्त्रवर्चसाम् ।
अशुचीनां पदं कायः, शुचित्वं तस्य तत् कुतः ? ॥९७८ ।
शरी२ मे २स, सोडी, मांस, यी, 3si, स्नायु, વીર્ય, આંતરડા અને વિષ્ઠા રૂપ અશુચિઓનું સ્થાન છે. તો પછી તે શુચિ શી રીતે હોય ? ४/७३ नवस्रोतःस्त्रवद्विस्त्र-रसनिःस्यन्दपिच्छिले ।
देहेऽपि शौचसङ्कल्पो, महन्मोहविजृम्भितम् ॥९९॥
નવ છિદ્રોમાંથી સતત વહેતાં દુર્ગધી રસનાં ઝરણાંથી ગંદા એવા શરીરમાં પણ શૌચનો વિચાર એ મહામોહનો જ ખેલ છે. ४/८८ सदोषमपि दीप्तेन, सुवर्णं वह्निना यथा ।
तपोऽग्निना तप्यमानः, तथा जीवो विशुध्यति ॥१००॥
મેલવાળું પણ સોનું જેમ સળગતા અગ્નિથી શુદ્ધ થાય છે, તેમ તારૂપ અગ્નિથી તપાતો જીવ શુદ્ધ થાય છે. ४/९४ धर्मप्रभावतः कल्प-द्रुमाद्या ददतीप्सितम् ।
गोचरेऽपि न ते यत्स्युः , अधर्माधिष्ठितात्मनाम् ॥१०१॥