________________
યોગશાસ્ત્ર સૂક્ત - રત્ન - મંજૂષા
સ્ત્રી, નપુંસક કે પશુ જેમાં રહેતા હોય તેવા મકાન, (તેમના) આસન અને દીવાલના અંતરે તેઓ હોય તેવા સ્થાનના ત્યાગ વડે, રાગપૂર્વક સ્રીકથાના ત્યાગ વડે, પૂર્વક્રીડાના સ્મરણના ત્યાગ વડે...
१/३१ स्त्रीरम्याङ्गेक्षणस्वाङ्ग-संस्कारपरिवर्जनात् ।
9
प्रणीतात्यशनत्यागाद्, ब्रह्मचर्यं तु भावयेत् ॥२५॥
સ્ત્રીના સુંદર અંગોના નિરીક્ષણ અને પોતાના અંગોની વિભૂષાના ત્યાગ વડે, પ્રણીત (વિગઈ ભરપૂર) અને પ્રમાણથી વધારે ભોજનના ત્યાગ વડે; આ બધા વડે બ્રહ્મચર્યવ્રતની ભાવના કરવી.
१ / ३२ स्पर्शे रसे च गन्धे च रूपे शब्दे च हारिणि । पञ्चस्वितीन्द्रियार्थेषु, गाढं गार्ध्यस्य वर्जनम् ॥२६॥ મનોહર(ઇષ્ટ) સ્પર્શ, રસ, ગંધ, રૂપ અને શબ્દ એમ પાંચ ઇન્દ્રિયના વિષયોમાં ગાઢ આસક્તિનો ત્યાગ... १ / ३३ एतेष्वेवामनोज्ञेषु सर्वथा द्वेषवर्जनम् ।
आकिञ्चन्यव्रतस्यैवं, भावनाः पञ्च कीर्त्तिताः ॥२७॥
અને અમનોહર(અનિષ્ટ) એવા આ વિષયો પર દ્વેષનો સર્વથા ત્યાગ એમ અપરિગ્રહવ્રતની પાંચ ભાવના કહેવાયેલી છે.