________________
જ્ઞાનસાર સૂક્ત- રત્ન - મંજૂષા
२३/७ आत्मसाक्षिकसद्धर्म-सिद्धौ किं लोकयात्रया ? |
तत्र प्रसन्नचन्द्रश्च, भरतश्च निदर्शने ॥७९॥
ધર્મ આત્મસાક્ષીએ જ સિદ્ધ છે, તો પછી લોકોને ખુશ કરવાની શું જરૂર છે? આ વિષયમાં પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિ અને ભરત ચક્રવર્તીના દષ્ટાંત વિચારવા.
- શાસ્ત્ર -- २४/१ चर्मचक्षुर्भूतः सर्वे, देवाश्चावधिचक्षुषः ।।
सर्वतश्चक्षुषः सिद्धाः, साधवः शास्त्रचक्षुषः ॥८०॥
ચામડાની આંખ બધાને છે. દેવોને અવધિજ્ઞાનરૂપ આંખ છે. સિદ્ધોને (સર્વ ક્ષેત્ર-કાળનું જ્ઞાન હોવાથી) સર્વત્ર આંખ છે. સાધુઓને તો શાસ્ત્ર જ આંખ છે. २४/४ शास्त्रे पुरस्कृते तस्माद्, वीतरागः पुरस्कृतः ।
पुरस्कृते पुनस्तस्मिन्, नियमात् सर्वसिद्धयः ॥८१॥
શાસ્ત્રને આગળ કર્યું એટલે ભગવાનને આગળ કર્યા. અને એટલે નિયમો સર્વ સિદ્ધિઓ થાય. २४/५ अदृष्टार्थेऽनुधावन्तः, शास्त्रदीपं विना जडाः ।
प्राप्नुवन्ति परं खेदं, प्रस्खलन्तः पदे पदे ॥८२॥
શાસ્ત્રરૂપ દીપક વિના, ન દેખાતા (પરલોક વગેરે) પદાર્થો પાછળ દોડતા મૂર્બો ડગલે ને પગલે ઠેબાં ખાતાં અત્યંત દુ:ખ પામે છે.
