________________
અધ્યાત્મ ઉપનિષદાદિ સૂક્તરત્નમંજૂષા
१६ सामान्यधर्मतः खलु, कृतज्ञभावाद् विशिष्यते चरणं ।
सामान्यविरहिणि पुनः, न विशेषस्य स्थितिर्दृष्टा ॥७४॥
કૃતજ્ઞભાવરૂપ સામાન્ય ધર્મથી ચારિત્ર વિશિષ્ટ છે. જો સામાન્ય (કૃતજ્ઞભાવ) જ ન હોય તો વિશિષ્ટ(ચારિત્ર)ની સંભાવના ४ नथी..
१७ तस्माद् गुरुकुलवासः,
श्रयणीयश्चरणधनविवृद्धिकृते । गुरुरपि गुणवानेव, श्लाघ्यत्वमुपैति विमलधियाम् ॥५॥
એટલે ચારિત્રરૂપી ધનની વૃદ્ધિ માટે ગુરુકુળવાસ સેવવો. નિર્મળ બુદ્ધિવાળા માટે ગુણવાનું ગુરુ જ પ્રશંસનીય બને છે. १२ गुरुपारतन्त्र्यस्यातो, माषतुषादेः पुमर्थसंसिद्धिः ।
स्फटिक इव पुष्परूपं, तत्र प्रतिफलति गुरुबोधः ॥७६॥
એટલે માપતુષ વગેરેને ગુરુપરતંત્ર્યથી મોક્ષપુરુષાર્થ સિદ્ધ થયો. સ્ફટિકમાં પુષ્પના રંગની જેમ ગુરુપારતંત્ર્ય હોય ત્યાં ગુરુનું જ્ઞાન પ્રતિબિંબિત થઈને ફળ આપે છે. ११३ इभ्यो नृपमिव शिष्यः, सेवेत गुरुं ततो विनयवृद्ध्या ।
सद्दर्शनानुरागादपि, शुद्धिर्गौतमस्येव ॥७७॥