________________
90
પ્રશમરતિ સૂક્તરત્નમંજૂષા ७१ दुष्प्रतिकारौ मातापितरौ, स्वामी गुरुश्च लोकेऽस्मिन् ।
तत्र गुरुरिहामुत्र च, सुदुष्करतरप्रतीकारः ॥१३॥
આ લોકમાં માતા, પિતા, (આજીવિકા આપનાર) માલિક અને ગુરુના ઉપકારનો બદલો વાળવો દુઃશક્ય છે. તેમાંય ગુરુના ઉપકારનો બદલો તો આલોક કે પરલોકમાં પણ વાળવો અત્યંત દુઃશક્ય છે. ७२ विनयफलं शुश्रूषा, गुरुशुश्रूषाफलं श्रुतज्ञानम् ।
ज्ञानस्य फलं विरतिः, विरतिफलं चाश्रवनिरोधः ॥१४॥
વિનયનું ફળ શુશ્રુષા (જિનવાણી શ્રવણની ઇચ્છા) છે. તીવ્ર શુશ્રષાનું ફળ શ્રુતજ્ઞાન છે. જ્ઞાનનું ફળ વિરતિ છે. વિરતિનું ફળ કર્મબંધનું અટકવું તે છે. ७३ संवरफलं तपोबलम्, अथ तपसो निर्जरा फलं दृष्टम् ।
तस्मात् क्रियानिवृत्तिः, क्रियानिवृत्तेरयोगित्वम् ॥१५॥
કર્મબંધ અટકવાનું ફળ તપની શક્તિ છે. તપનું ફળ કર્મની નિર્જરા છે. તેનાથી (મન-વચન-કાયાની) પ્રવૃત્તિ બંધ થાય છે. તેનાથી અયોગિપણું આવે છે. ७४ योगनिरोधाद् भवसन्ततिक्षयः, सन्ततिक्षयान्मोक्षः ।
तस्मात् कल्याणानां, सर्वेषां भाजनं विनयः ॥९६॥
યોગનિરોધથી ભવોની પરંપરાનો નાશ થાય છે. તેનાથી મોક્ષ થાય છે. આમ, સર્વ સુખોનો આધાર વિનય છે.
