Abhidhan Rajendra Kosh Part 01 Shabdarth Vivechan - Shabdona Shikhar

SR No.: 033106
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri, Vaibhavratnavijay
Publisher: Raj Rajendra Prakashan Trust
Publication Year: 2011
Total Pages: 700
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Dictionary

Page 649

રાખી પ્રત્યુપકાર કરવાની બુદ્ધિ રાખવી તે. એકડા ઉપર ચૌદ મીડાં લખવાથી જે આંક બને છે. કૃતાન્ત: યમરાજા, મૃત્યુનો અધિકારી. કોડાકોડી ઉપરનો કોટાકોટિનો જે અર્થ છે તે જ અર્થ જાણવો. કૃપા: દયા, લાગણી, કરૂણા પરોપકારની બુદ્ધિ. કોલાહલઃ અવિવેકથી થતો ઘોંઘાટ, કજિયો બોલાચાલી. કૃપાસાગર: દયાના ભંડાર, કરુણાના સમુદ્ર. કીકુચ્ય : આંખ અને મુખના ઈશારા કરવા, બીભત્સ ચેષ્ટા કેવલશ્રી કેવલજ્ઞાનરૂપી લક્ષ્મી, પરમજ્ઞાનરૂપ આત્મધન. | કરવી, કામોત્તેજક હાવભાવ કરવા તે. કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક: કેવલજ્ઞાન-સ્વરૂપ તીર્થકર ભગવન્તોનું | ક્રમબદ્ધ : લાઈનસર ગોઠવાયેલું, એક પછી એક ક્રમસર જ ચોથું કલ્યાણક. આવના, પદ્ધતિસર રહેલું. કેવલપન્નતો કેવલજ્ઞાનીએ જણાવેલો, સર્વજ્ઞ બતાવેલો. ક્રમબદ્ધ પર્યાય : સર્વ દ્રવ્યોમાં અતીત, અનાગત અને કેવલી પ્રજ્ઞ: કેવલજ્ઞાનીએ જણાવેલો, સર્વશે બતાવેલો. વર્તમાનકાળના સર્વ પર્યાયો કેવલજ્ઞાનીની અપેક્ષાએ ક્રમસર કેવલીસમુદઘાત : કેવલજ્ઞાની ભગવંતો વેદનીય નામ અને | ગોઠવાયેલા છે અને ક્રમસર આવે છે. ગોત્રકમને તોડી આયુષ્યની સાથે સમાન કરવા માટે જે દંડાદિ | ક્રિયાપરિણતાર્થ : જે શબ્દનો જે જે વાચ્ય અર્થ થતો હોય તે આઠ સમયની પ્રક્રિયા કરે તે. પ્રમાણે ક્રિયા પણ ચાલુ હોય તો જ શબ્દપ્રયોગ માને છે. કૈવલ્યલક્ષ્મી : કેવલજ્ઞાનરૂપી લક્ષ્મી. ક્રોધઃ ગુસ્સો, આવેશ, જુસ્સો, બીજાનું અહિત કરવાની બુદ્ધિ. કોટાકોટિ: એક ક્રોડને એક ક્રોડે ગુણવાથી જે થાય તે, અર્થાત્ | ક્લિષ્ટકર્મવિનાશઃ ભારે ચીકણાં બાંધેલાં તીવ્ર કર્મોનો વિનાશ. બ ખગઃ પક્ષી, આકાશમાં ઊડનાર, | ખેતર H ક્ષેત્ર, ખેડવા લાયક ભૂમિ, જેમાં અનાજ વવાય તેવી ખગોળઃ જયોતિષશાસ્ત્ર, ચંદ્ર, સૂર્ય આદિની ચર્ચા. ભૂમિ. ખલાસરૂપે : ગ્રહણ કરેલા આહારમાંથી યોગ્યઅયોગ્યનો | ખેમકુશલ ક્ષેમકુશલ, સુખશાન્તિના સમાચાર. વિભાગ કરવો. ખેલખેલ્યાં : ભિન્ન ભિન્ન જાતના તમાશા, રમત, ગમત કરી ખાડો ખોદેલી ભૂમિ, ભૂમિમાં કરેલું ખનન. હોય; અતિચારમાં “ખેલ ખેલી” શબ્દપ્રયોગ આવે છે. ખાતમુહૂર્તઃ કોઈપણ મંદિરાદિ ઉત્તમ કામકાજ માટે પાયો ચણવા | નેશ : કપડાં પહેર્યા પછી જીવોની જયણા પાળવા માટે ગળે સારુ ખોદાતી ભૂમિનું જે મુહૂર્ત તે. રખાતું એક પ્રકારનું સફેદ વસવિશેષ. ખામીયુક્તઃ ભૂલભરેલું ક્ષતિઓથી યુક્ત. ખોંખારો ખાવો : ઉધરસ આવવી, ખાંસી થવી, એક પ્રકારનો ખિણખિણઃ ક્ષણે, ક્ષણે, પ્રતિસમયે, દર સમયે. વિશિષ્ટ વાયુ. ખિન્ન થયેલઃ ઉદાસ થયેલ, કરમાયેલ, ખેદ પામેલ. ખોજ કરવી ભાળ લેવી, સંભાળ રાખવી, તપાસ કરવી. ખુદ પોતે સ્વયં પોતે જાતે, આપણે સ્વયં પોતે જ. ખોટ આવવી : નુકસાન થવું, હાનિ થવી. ખેચરઃ આકાશમાં ઊડનાર, આકાશમાં ચાલનાર, પંખી વગેરે. ગંગાનીરઃ ગંગાનદીનું પાણી, ગંગાજલ, પ્રભુના અભિષેક વખતે | ગચ્છાધિપતિ : પોતાના ગચ્છના નાયક, પોતાના સમુદાયમાં - લવાતું પવિત્ર પાણી. સર્વોપરી. ગંગોદક: ગંગાનદીનું પાણી, ગંગાજલ, પ્રભુના અભિષેક વખતે | ગજદંતપર્વત : મેરુપર્વતની ચારે દિશાએ હાથીદાંતના આકારે લવાતું પવિત્ર ગંગાજળ. સોમનસ આદિ ચાર પર્વતો કે જે મહાવિદેહમાં આવેલા છે. ગંધોદક સુગંધવાળું પાણી, પવિત્ર પાણી, અભિષેકને યોગ્ય | ગજવર: શ્રેષ્ઠ હાથી, ચૌદ સ્વપ્રોમાં પ્રથમ સ્વપ્ર. જળ. ગજાનનઃ હાથીના જેવી મુખાકૃતિવાળા, ગણપતિજી, ગચ્છ: સમુદાય, એકસરખી સમાન ધર્મક્રિયા કરનાર વર્ગ. | ગણ: સમુદાય, સાધુઓનો સમૂહ, સરખી સમાચારીવાળા. તપગચ્છ, અંચલગચ્છ, પાયચંદગચ્છ વગેરે. | ગણધર સમુદાયના નાયક, ગૌતમસ્વામી, સુધર્માસ્વામી આદિ. 1 8