Abhidhan Rajendra Kosh Part 01 Shabdarth Vivechan - Shabdona Shikhar

SR No.: 033106
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri, Vaibhavratnavijay
Publisher: Raj Rajendra Prakashan Trust
Publication Year: 2011
Total Pages: 700
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Dictionary

Page 570

ટ્ટહાસ - અટ્ટહાસ (.) ખડખડાટ હસવું, મોટેથી હસવું) મા - કટ્ટ(.)(આઠની સંખ્યામાં પરિમાણવા 2, મટ્ટી - મક્ક્મ (, .)(ઝરૂખો, અટારી, મહેલનો ઋગ્વદનો અંશ 3. પાણિનીકૃત અષ્ટાધ્યાયી 4. આપઘવાળું ઉપરનો ભાગ 2, ગઢ કે કિલ્લા ઉપરનું આશ્રય-સ્થાન 3. કિલ્લા કોઈપણ પ્રકરણ 1. હરિભદ્રસૂરિકત અષ્ટક પ્રકરણ) કે ગઢ ઉપર શસ્ત્રાદિ સાધન રાખવાનું સ્થાન વિશેષ) કાવય - અષ્ટભુપત (1.)(આઠ ગુણયુક્ત, ટ્ટિ - મતિ (સ્ત્રી.)(શારીરિક કે માનસિક પીડા, દુ:ખ, પૂણદિગુણાષ્ટકયુક્ત ગેય-ગીત) યાતના) કદ્દરમવાનપાન - ગgવવાનપ્રતિષ્ઠન(ત્રિ.)(આઠ ચક્રચિત્ત - માસ્તવત્ત (ત્રિ.)(આર્તધ્યાન વિશેષથી પૈડાના આધારે રહેલ) આકુળ-વ્યાકુળ ચિત્તવાળો, દુઃખી, શોકાદિથી પીડિત) મÉનાથ - અટ્ટનાત (ર.)(અર્થનો-ધનનો ભેદ વિશેષ 2. દુ-મર્થ (.)(પ્રયોજન, હેતુ 2, ધન 3. ભાવ, અર્થ 4. ધનાર્થી, ધનની જરૂરિયાતવાળો 3. સંયમથી ચલિત) તાત્પર્ય, પરમાર્થ પ. મોક્ષ 6. મોક્ષનું કારણભૂત સંયમ 7. વસ્તુ, મજુર - ૩થયુ (ત્રિ.)(હેયોપાદેયરૂપ અર્થયુક્ત, પદાર્થ 8. અભિલાષ, ઈચ્છા 9. ફળ, લાભ 10. શબ્દનો હેયોપાદેયનું કથન કરનાર આગમવચનો). અભિધેય, વાચ્ય) મમિ - સાઈમિ (સ્ત્રી.)(ભિક્ષુની પ્રતિમા, જેમાં *મલ્ટન (ત્રિ.)(આઠ, સંખ્યા વિશેષ) આઠ દિવસનો એક એવા આઠ દિનાષ્ટ હોય છે.) મા - મચ્છ(a.)(આઠ અંગ છે જેના તે, યમ-નિયમાદિ દાળ - ગષ્ટ સ્થાનક્ક(જ.)(ઠાણાંગસૂત્રનું આઠમું સ્થાન યોગના આઠ ભેદ, અાંગયોગ) 2, પાઠાન્તરે પ્રજ્ઞાપનાનું આઠમું સ્થાન) મદ્રુમિત્ત - શ્રેષ્ઠ નિમિત્ત (ર.)(નવમા પૂર્વના ત્રીજા અટ્ટમ - સટ્ટના (ર.)(આઠ પ્રકારના પદાર્થના નામો) ચારવસ્તુથી નીકળેલ સુખ-દુઃખના નિમિત્ત સૂચક આઠ કૃતિ - મર્થ શિન(ત્રિ.)(શારાનો અર્થને જાણનાર, અંગવાળું નિમિત્તશાસ્ત્ર, અષ્ટાંગનિમિત્ત શાસ્ત્ર) યથાવસ્થિત પદાર્થના અર્થને જાણનાર) કાતિલ - અછતત્વ(ઉં.)(આઠ અંગે કરવામાં મદૃા - અર્થ (કિ.)(દુર્ગમ, પરિણામે ગહન, વિષમ, આવતું ચંદન વગેરેનું તિલક) દુર્બોધ્ય) અમદમિત્ત - મઠ્ઠાકમપિત્ત (ર.)(આઠ અંગવાળું અવસિય - અષ્ટપ્રશિક્ષ(a.)(આઠ પ્રદેશથી બનેલ, મહાનિમિત્ત શાસ્ત્ર, અષ્ટાંગ મહાનિમિત્તશાસ્ત્ર) આઠ પ્રદેશ જેમાં હોય તે) अटुंगमहाणिमित्तसुत्तत्थधारय - મદ્રુપ (૨)ધિત - ૩અર્થપત્તન(૧)(વિચારણીય વાક્ય મામદનિમિત્તણૂત્રાર્થધાર(ત્રિ.)(અષ્ટાંગ કે પદના અર્થનું ચિંતન કરવું તે) મહાનિમિત્તશાસ્ત્રના સૂત્ર અને અર્થને ધારણ કરનાર, મદ્રુપ (2) પરૂ વથા - અર્થપપ્રરૂપતા (સ્ત્રી.)(સૂક્ષ્મ અાંગનિમિત્તના જાણકાર). બુદ્ધિપૂર્વક વિચારવા યોગ્ય પદ-વાક્યની પ્રરૂપણા કરવી તે 2. માયા - અષ્ટફિૌ (ત્રી.)(અષ્ટાંગથી બનેલી, અર્થ-ત્રણુક કંધાદિ પદાર્થની આનુપૂર્વ-પરિપાટિનું પ્રરૂપણ આહઅંગવાળી) કરવું તે અથવા તે રીતે સંજ્ઞા-સંજ્ઞી સંબંધની કથનતા) કpëUિT - પ્રકૃત્તિ .)(આઠ ખૂણાવાળું) કૃપરોવણુદ્ધ - અર્થોપશુદ્ધ (ત્રિ.)(નિર્દોષ વાચ્યअट्टकम्मगंठीविमोयग-अष्टकर्मग्रन्थिविमोचक વાચકતાવાળું 2. સહેતુક 3. સદ્ભક્તિક) (ત્રિ.)(આઠ કર્મરૂપી ગ્રંથિને મૂકનાર, જ્ઞાનાવરણીયાદિ આઠ મuિgmફિયા - ૩ણુપર્ણનચ્છિતા (સ્ત્રી.)(શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ આઠ કર્મોને છોડનાર-સિદ્ધભગવંત) . પ્રકારના લોટથી બનાવેલ વસ્તુવિશેષ, આઠ વાર પીવાથી પ્રદ્યુમ્મરંતુષાબંધન - મૈતનુધનવન (૧)(આઠ નિષ્પક્ષ મદિરા વિશેષ) કર્મરૂપી તંતુઓનું ગાઢબંધન). ટ્ટપુષ્ક - અષ્ટપુષ્પી(ત્રી.)(પૂજા અર્થે આઠ પુષ્પો હોય તેવી, अट्ठकम्मसूडणतव - अष्टकर्मसूदनतपस् આઠ પુષ્પોથી કરવામાં આવતી પૂજાનો પ્રકાર) ()(અષ્ટકર્મસૂદન નામક તપ વિશેષ) વદ્ધિrળ - મgવુદ્ધિપુન (કું.)(શુશ્રુષાદિ બુદ્ધિના આઠ કટ્ટર - કર્થ (.)(હિતને ફરનાર 2. મુન્ની 3. નૈમિત્તિક) ગુણ)