Jain Itihasni Zalako

SR No.: 032845
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 210
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 97

80 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો [158] અનુપમા દેવી જગ્દર્શનમાતા ચંદ્રાવતી નગરીના શેઠ ધરબિંગની દીકરી અનુપમા હતી. તેનું સગપણ તેજપાળ સાથે થયું હતું. તેના કદરૂપાપણાની તેજપાળને ખબર પડતાં તેણે સગપણ તોડવા ઘણા નિષ્ફળ પ્રયત્નો કર્યા હતા, પણ લગ્ન તો થઈને જ રહ્યું. તેનાં પનોતાં પગલાં થતાં જ ઘરમાં સર્વ પ્રકારે ઉન્નતિ થવા લાગી. વળી દરેક વાતમાં તેની સલાહ ખુબ ઉપયોગી નીવડવા લાગી. તેથી અનુપમા સર્વને પ્રિય થઈ પડી. જિનમંદિરોના સુંદર અને ઝડપી નિર્માણમાં તેનો જ સૌથી મોટો ફાળો હતો. તે જાતે કારીગરો ઉપર દેખરેખ રાખતી; તેમના આરોગ્ય વગેરેની પણ ચિંતા કરતી. તેમને છૂટા હાથે મજૂરી આપવા ઉપરાંત દાન આપતી. તમામ કોમના દીન-દુઃખિતોને તે જે ઉદારતાથી અનુકમ્પા-દાન કરતી તેના કારણે તેને સહુ “પદર્શનમાતા” કહેતા. [159] વસ્તુપાળ-તેજપાળની ચતુરાઈ દિલ્હીના બાદશાહ અલ્તમશ શમસુદીન (વિ.સં.૧૨૬૬થી ૧૨૯૩)ના સેનાપતિ ઘોરી ઇસપને વિ. સં. ૧૨૮૩માં ગુજરાતના રાજવીઓનું અભૂતપૂર્વ સંગઠન કરીને વસ્તુપાળ-તેજપાળ બંધુઓએ સખત નામોશીભરી હાર આપીને ભગાડ્યો હતો. વપાળને ભય હતો કે આ પરાજયનું વેર વાળવા ખુદ બાદશાહ મોટું સૈન્ય લઈને ગુજરાત ઉપર તૂટી પડશે તો ? તેની સામે ટકવું ખૂબ મુશ્કેલ હતું. વસ્તુપાળ બંધુઓએ બીજી રીતે બાદશાહને વશ કરી લેવાની યોજના ઘડી. બાદશાહની બેગમ પ્રેમકલા નાગોરના સંઘપતિ શેઠ પુનડને પોતાને ‘ભાઈ’ માનતી હતી. તેણે સંઘ કાઢ્યો ત્યારે ધોળકામાં તેનું અતિ ભવ્ય સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. બાદશાહની માતા કુશીદા બેગમ મક્કાની હજ કરવા ગઈ ત્યારે હાથે કરીને - પોતાના જ માણસો દ્વારા - વસ્તુપાળે તેનાં વહાણો લૂંટાવ્યાં અને પછી પોતે જ ચોરોને પકડવાની સખત મહેનત કર્યાનો દેખાવ કરીને માલ પાછો અપાવ્યો. આથી કુશીદા બેગમ વસ્તુપાળ ઉપર ખૂબ ફિદા થઈ. તેણે દિલ્હીમાં પોતાના પુત્ર-બાદશાહ પાસે-આ બે ભાઈઓની ખૂબ પ્રશંસા કરી. બાદશાહે તેમની સાથે ગાઢ મૈત્રી બાંધી અને જોઈએ તે માંગવા જણાવ્યું. વસ્તુપાળે કહ્યું, “આપ કદી ગુજરાત ઉપર યુદ્ધ ન કરો એ મારી પહેલી માગણી છે અને આપની મૂલ્યવાન ખાણમાંથી મને આરસપહાણના ટુકડા અપાવો, જેમાંથી મારે મારા ભગવાનની પ્રતિમા બનાવવી છે.'