________________ 64 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો [122] કપર્દી મંત્રીનું તિલક ગૂર્જરેશ્વર કુમારપાળનું અવસાન થયું. જૈનધર્મનો કટ્ટર દ્વેષી અજયપાળ રાજા થયો. પહેલી જ રાજસભામાં તેણે મંત્રીશ્વર કપર્દીના લલાટે ચાંલ્લો જોયો અને તેનો આત્મા સળગી ઊઠ્યો. તેણે રાડ પાડીને કહ્યું, “કપર્દી ! હવે કુમારપાળનું શાસન નથી. ચાંલ્લો ભૂંસી નાંખવો પડશે.” - પૂરી અદબ જાળવીને કપર્દીએ કહ્યું, “રાજન ! ચાંલ્લો તો નહિ ભૂંસાય.” સિંહના જેવી ગર્જના કરતા અજયપાળે કહ્યું, “તો સમજી રાખો કે જીવન ભૂંસાઈ જશે. મારી સામે બોલતાં સમજીને બોલો - યાદ રાખો કે તમે આગ સાથે રમત રમી રહ્યા છો.” કપર્દી મૌન રહીને ચાલ્યા ગયા. આવતી કાલના સંભવિત મોતની આરાધનાની બધી પૂર્વતૈયારીઓ થઈ ગઈ. શ્રી સંઘે અશ્રુભરી આંખોએ લલાટે ચાંલ્લો કર્યો. કપર્દીનાં ધર્મપત્ની પણ પતિની સાથે વીરમૃત્યુ વરવાને સજ્જ થઈ ગયાં. અને.... અને..... “જિનશાસન અમર રહો; ચાંલ્લો અમર રહો...'ના નારા લગાવતાં પતિ-પત્ની સવારે રાજદરબારમાં પહોંચી ગયાં. અજયપાળે મોટી કડાઈમાં તેલ ઉકળાવ્યું હતું. રાજાએ ફરી વાર ચાંલ્લો ભૂસી નાખવાની આજ્ઞા કરી. પણ ઉત્તરમાં એ જ નારો ફરી સંભળાયો.. “ચાંલ્લો અમર રહો.” રાડ પાડીને અજય બોલ્યો, “તો આ ઊકળતા તેલની કડાઈમાં તમારું જીવન પૂરું કરી નાખો.” “અરિહંત... અરિહંત” બોલતું એ ધર્મચુસ્ત યુગલ કડાઈમાં કૂદી પડ્યું. હા... તેઓ મરી ગયાં.... પણ ચાંલ્લો અમર થઈ ગયો. ત્યારથી અજયપાળે પોતાની આવી જીદ કાયમ માટે મૂકી દીધી. [123] લાલભાઈની જેનલ્વખુમારી | ગિરનારનો પર્વત ચડવાની અંગ્રેજ સાહેબને મુશ્કેલી પડી. તેમની સાથે ચાલતા લાલભાઈ શેઠને તેમણે કહ્યું, “તમે આ પહાડ ઉપર ચડવા માટે પગથિયાં બનાવી લો. તેનો ખર્ચ અંગ્રેજ સરકાર આપશે." દીર્ઘદ્રષ્ટા શેઠે તરત કહ્યું, “સરકારના પૈસાની મારે જરૂર નથી. મારો એકેકો જૈન એકેક રૂપિયો આપે તોય અગિયાર લાખ રૂપિયા થઈ જશે.”