________________ 62 જૈન ઇતિહાસની ઝલક કેટલીક કલ્પનાઓ શાસ્ત્રબાધિત જણાતાં તેમણે સૂચન કર્યું. સૂરિજીએ હવે પછી તેવી કલ્પનાઓ નહિ કરવાની ખાતરી આપી. [117] દારૂડિયો સાળવી અને ગાંઠ ગામનો સૌથી વધુ દારૂડિયો એ સાળવી ગણાતો. દારૂની એટલી ભારે લત હતી કે જો પીવામાં બે ક્ષણ મોડું થાય તો તેની નસો ખેંચાઈ જાય. એક વાર ગામમાં પધારેલા મુનિએ તેને પ્રતિજ્ઞા આપી કે દોરીને ગાંઠ માર્યા પછી દારૂ પીવો નહિ. અર્થાત્ જ્યારે દારૂ પીવો હોય ત્યારે દોરીની ગાંઠ છોડી નાખવી. તે પી લીધા બાદ ફરી ગાંઠ બાંધી દેવી. આ પ્રતિજ્ઞામાં દારૂના પ્રમાણ ઉપર કોઈ નિયંત્રણ ન હતું એટલે સાળવીને પ્રતિજ્ઞા બહુ પણ એક વાર ભારે થઈ ગઈ. ગાંઠ મડાગાંઠ બની ગઈ. કેમે ય ન છૂટી. વિલંબ થતાં નસો તણાવા લાગી, જીવ જવા લાગ્યો સ્વજનોએ બાધા તોડી નાખવા કહ્યું પણ તેણે બાધા તોડવાની સાફ ના પાડી દીધી. અંતે સમાધિપૂર્વક તેના પ્રાણ નીકળી ગયા. મરીને તે દેવ થયો. તરત જ ગુરુદેવની પાસે આવ્યો. ગુરુદેવની ઋણમુક્તિ માટે તેણે તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે મિથ્યાદષ્ટિ બની ગયેલા શત્રુંજયતીર્થના અધિષ્ઠાયક કપર્દીયક્ષને ભગાડી તીર્થને ભયમુક્ત અને આશાતના મુક્ત કર્યું. [118] મંત્રી માણહસિંહનો ધર્મરાગ વગર વાંકે દિલ્હીના ફીરોજશાહ બાદશાહે મત્રી માહણસિંહને જેલમાં પૂરી દીધો. તેના બન્ને પગમાં બેડીઓ નાખવામાં આવી. પણ આ તો તે માહણસિંહ હતો, જે યુદ્ધભૂમિ ઉપર, ખૂનખાર જંગ ખેલાતો હોય તેવા સમયે પણ પ્રતિક્રમણ કરતો હતો. તે વખતે રાજાની આજ્ઞાથી તેની ચારે બાજુ ગોઠવાઈને સૈન્ય રક્ષા કરતાં હતું. આ માહણસિંહના બેય પગે હવે બેડી પડી હતી. પ્રતિક્રમણનો સમય થતાં તેની આંખમાં આંસુ ધસી આવ્યાં. જેલરે દયાથી પ્રેરાઈને પ્રતિક્રમણ સમય પૂરતી બેડીઓ કાઢી નાખી. આમ કેટલાક દિવસો સુધી ચાલ્યું. આ બાજુ રાજાને પોતાની ભૂલ સમજાતાં માણસિંહને છૂટા કર્યા. ઘરે આવીને માહણસિંહે તરત જ જેલરને બોલાવ્યો અને જેલમાં તેની સહાયથી