________________ 18 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો ફરી કોઈ દૂરના પ્રદેશમાં દીક્ષા લઈને ફરી જોરદાર શાસ્ત્રાભ્યાસ શરૂ કર્યો. એમાં એક વાર વનસ્પતિ આદિમાં જીવતત્ત્વની સિદ્ધિ કરતાં શાસ્ત્રને ભણવા લાગ્યો. જીવસિદ્ધિના તર્કો એટલા બધા સચોટ હતાં કે બીજે દિવસે જ્યારે તે ગોવિંદમુનિ શૌચાદિ માટે બહાર નીકળ્યા ત્યારે વૃક્ષો વગેરેમાં તેમને સાક્ષાત જીવ-તત્ત્વ દેખાતું હોય તેવી પ્રતીતિ થવા લાગી. “આવા મહાન ધર્મશાસ્ત્રોનું અધ્યયન તે ધર્મશાસ્ત્રની ભૂલો શોધવા માટે હું કરી રહ્યો છું ! ધિક્કાર છે, મને !" ગોવિંદમુનિનું અંતર બોલવા લાગ્યું. ગુરુ પાસે જઈને સઘળી વાત કરી અને પ્રાયશ્ચિત્તપૂર્વક સાચી દીક્ષા આપવા વિનંતી કરી. એ વખતે એની આંખમાંથી દડદડ આંસુ વહી જતાં હતાં. હવે ગોવિંદમુનિ સાચા જૈન સાધુ બન્યા. [39] જીવદયાનો પરિણામ એ બ્રાહ્મણ પુત્ર ચૌદ વિદ્યાનો પારગામી હોવા છતાં એને કદી ક્યાંય યશ જ ન મળતો. આથી એ જીવનથી ત્રાસી ઊઠ્યો હતો. એ અરસામાં કોઈ જ્ઞાની મહાત્માનો સત્સંગ થયો. તેમની પાસેથી જાણ્યું કે પૂર્વભવમાં અત્યંત શિથિલ મુનિ-જીવન જીવવાના કારણે તેઓ સતત “અપયશ”ના ભાગી બનવું પડ્યું છે. વિપ્રપુત્રે દીક્ષા લીધી. અતિ શુદ્ધ અને ઉગ્ર મુનિ-જીવન જીવવા લાગ્યા. એમાં ય જીવદયાનો પરિણામ તો એમને આત્મસાત્ થઈ ગયો. એક વાર દેવસભામાં દેવેન્દ્ર પ્રશંસા કરી. તેને કોઈ ઈર્ષ્યાળુ દેવ ખમી ન શકતાં હાથીનું રૂપ લઈને આ ધરતી પર આવ્યો. પોતાની સૂંઢમાં લઈને તે મુનિને ઉછાળ્યા અને જોરથી જમીન પર પટક્યા. એ વખતે મુનિ વિચારવા લાગ્યા કે, “મારા દેહના પછડાવાથી બિચારા કેટલા નિર્દોષ જીવો કચડાઈ ગયા હશે ?' ચિત્તનો આ વિચાર જાણી લઈને દેવાત્મા સ્તબ્ધ થઈ ગયો. સ્વરૂપ પ્રગટ કરીને મુનિની ક્ષમા માગીને વિદાય થયો [40] યમુનરાજાનો પશ્ચાત્તાપ એ યમુન નામનો નાસ્તિક રાજા હતો. સાધુઓને સતાવવામાં એને ખૂબ આનંદ આવતો. એક વાર ધ્યાનસ્થ મુદ્રામાં રહેલા દંડ નામના જૈન સાધુને ઈટ-ઢેખાળાના પ્રહારો કરાવી મરણ પમાડ્યા. દંડમુનિ શુક્લ ધ્યાનમાં આરૂઢ થઈને; યમુનને ઉપકારી તરીકે કલ્પીને ક્ષપક શ્રેણિ ઉપર ચડ્યા. કેવલ્ય