________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 171 રાજાને સલાહ આપી કે, “રાજન્ એ રીતે એને મારી ન નાખો. પરંતુ કોઈ અવાવર કૂવામાં એના આખા કુટુંબને પણ ઉતારી દો. અને ત્યાં જ ભૂખ્યા-તરસ્યા એની મેળે જ એ બધાને મરી જવા દો. કાચા કાનના રાજાને આ યોજના પસંદ પડી ગઈ. જૂના જમાનામાં એ કાળમાં આવા અવાવર કૂવા આવી સજાઓ માટે રખાતા હતા. કલ્પકસહિત એના આખાય કુટુંબને કૂવામાં ઉતારી દેવામાં આવ્યું. માત્ર એક મોટો છોકરો બહારગામ ગયો હતો, તે માત્ર ઊગરી ગયો. રાજાની આજ્ઞાથી તે કૂવામાં એ આખા કુટુંબ વચ્ચે રોજ માત્ર એક ભોજનની થાળી ઉતારવામાં આવતી. એક થાળી ભોજન આખા કુટુંબના સભ્યોને શી રીતે પૂરું પડે ? ચાર-પાંચ દિવસમાં જ નાનાં બાળકોના શરીર સુકાવા લાગ્યા. પંદર દિવસ થયા એટલામાં તો અનેક મડદાં પડવા લાગ્યાં. કૂવામાં ઘોર અંધકાર હતો. સાંકડી જગ્યા હતી. મડદાંની ભયંકર બદબો પણ આવવા લાગી. આવા કરણ સંયોગોમાં ઉપરથી ઊતરતી ભોજનની થાળી કોણ ખાવા તૈયાર થાય ? એક દિવસ લ્પક હજી બચી ગયેલાં નાનાં બાળકોને થાળીનું ભોજન જમાડવા ખૂબ આગ્રહ કરે છે. બાળકો કહે છે કે, “ના ! પિતાજી આપ ખાઓ. અમારે નથી ખાવું.” કલ્પકની પતી પોતાના પતિદેવને કહે છે કે, “સ્વામીનાથ ! મારી એક વિનંતી સાંભળો. ભોજનની એક જ થાળીથી હવે બધા જીવી શકે તેમ મને લાગતું નથી. વળી ક્યારેક પણ રાષ્ટ્રની ઉપર શત્રુઓ દ્વારા ભયંકર આક્રમણ આવશે જ અને તે વખતે આ રાષ્ટ્ર દુષ્ટોના કબજે ન થવા દેવું હોય તો તમારે જીવતા રહેવું જ પડશે. કોકદી રાજા નંદ ખૂબ હેરાન થશે ત્યારે તમને યાદ કરશે અને કદાચ કહેશે કે “મેં આ કાવતરાબાજોને ઓળખ્યા નહિ. હવે તમારે જ રાષ્ટ્રને સંભાળવું પડશે.” ભવિષ્યમાં દેશનાં કરોડો બાળકોને અને લોકોને બચાવવાં હોય તો અમને બધાને મરવા દો, અને તમે જ રોજ આખી ભોજનની થાળી જમી લઈનેય જીવતા રહી જાઓ.” તરત જ બીજા સહુ કુટુંબીજનો કહે કે, “અમે જીવીએ તોય શું? આપ જીવશો તો અનેકોને જિવાડી શકશો.” કેવી રાષ્ટ્રભક્તિ ! કેવી જાનફિસાની !