________________ 134 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો જ્યારે મંદિરે દર્શન કરવા જાય ત્યારે વ્યાધ્ર નામના રાજાએ તેને છરીથી ખૂન કરી નાખવું.” કંચન મંત્રીએ તાબડતોબ આ બાતમી ગૂર્જરેશ્વરને પહોંચાડી. મંદિરે જતાં રસ્તામાં લાગ મેળવવા માટે ઊભેલા વ્યાધ્રરાજને સૈનિકોએ પકડી લીધો. તેની પાસેથી છરી મળી. કુમારપાળ પાસે તેને ખડો કરવામાં આવ્યો. તેમણે તેને કહ્યું, “હું તને નહિ મારું પણ આવું કામ કરાવનાર તારા રાજા અર્ણવને મારીશ.” આ ઘટના પછી અર્ણવે બીજું કપટ કર્યું. યુદ્ધમાં કુમારપાળના સૈન્યને ફોડી નાંખ્યું. પણ તે વખતે ય હાથી અને મહાવતની મદદથી ગૂર્જરેશ્વરે વિજય મેળવ્યો. અર્ણવરાજે દયા ગુજારી માટે જીવતો છોડ્યો પરંતુ તેના મુગટની બે ય બાજુ જીવનભર બે લાલ જીભ મૂકવાની ફરજ પાડીને પોતાની બહેનોની જીભ ખેંચવાની ઇચ્છા પૂરી કરી. [242] કુમારપાળ અને સોમનાથ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર હજી જ્યારે ગૂર્જરેશ્વર કુમારપાળ જૈનધર્મી બન્યા ન હતા; હજી જ્યારે સોમેશ્વર મહાદેવના તે પરમ ભક્ત હતા તે વખતે પણ, “પોતાનો જાન એક વાર બચાવ્યો હતો તે ઋણમાંથી મુક્ત થવા માટે તેમણે કલિકાલસર્વજ્ઞા હેમચંદ્રસૂરિજી મહારાજાને “ગુરુ” તરીકે સ્થાપ્યા હતા. પરંતુ તેણે સ્પષ્ટ રીતે કહ્યું હતું કે, “હું શંકરનો પરમ ભક્ત છું, તમારે મને તમારા ધર્મની બહુ વાતો કરવી નહિ.” એક વાર કુમારપાળે સોમનાથ મહાદેવના મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવવાનું ચાલુ કર્યું. કમનસીબે અનેક જાતનાં વિઘ્નો આવતાં રહ્યાં. તેણે ગુરુદેવની સલાહ માંગી. સૂરિજીએ કહ્યું કે, “જીર્ણોદ્ધાર પૂરો ન થાય ત્યાં સુધી કાં બ્રહ્મચર્ય પાળવું, કાં તો મદ્ય-માંસનો ત્યાગ કરવો.' કુમારપાળે મધ-માંસનો ત્યાગ કર્યો. બે વર્ષે મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર પૂરો થયો. રાજાએ મદ્ય-માંસની છુટ્ટી માંગી પણ સૂરિજીએ મહાદેવજીના દર્શન વિના છુટ્ટી નહિ કરવાની સલાહ આપી. બ્રાહ્મણોની પ્રેરણાથી કુમારપાળે સૂરિજીને પણ મહાદેવજીના દર્શનાર્થે પધારવા વિનંતી કરી; જેનો જરાય ખચકાટ વિના સૂરિજીએ સ્વીકાર કર્યો. સૂરિજી ખૂબ દૂરદર્શી હતા. તેઓ ઘણું મેળવવા માટે થોડુંક છોડવાની વણિકવૃત્તિમાં નિષ્ણાત હતા. શત્રુંજય તીર્થની યાત્રા કરીને સૂરિજી આવી પહોંચ્યા. કુમારપાળ પણ