________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 123 જિનપ્રતિમાનું પ્રક્ષાલ જલ જો સેના ઉપર છંટાય તો મૂર્છા વળી જાય.” જયાં સુધી કૃષ્ણ આ આરાધના કરે ત્યાં સુધી આખી સેનાને સાચવવાની જવાબદારી નેમકુમારે લીધી. શ્રીકૃષ્ણ વિદાય થયા. દેવેન્દ્ર રથ સાથે પોતાના શસ્ત્રસજ્જ સારથિને નેમકુમારની મદદે મોકલ્યો. જ્યારે જરાસંધે મૂર્શિત સેના ઉપર બાણવર્ષા કરવાની અનીતિ આચરી ત્યારે નેમકુમારે દેવી રથને પોતાની સેનાની ચારે બાજુ એટલા જોરથી ઘુમાવ્યે રાખ્યો કે જરાસંધની સેનામાંથી છૂટતાં, તમામ શસ્ત્રો રથ સાથે ભટકાઈને નિષ્ફળ જવા લાગ્યા. નેમકુમાર પણ બાણવર્ષા કરવા લાગ્યા, પણ તેનાથી શત્રુ-પક્ષના એક પણ માણસને માર્યા વિના માત્ર તેમના મુગટોને જ તે ઉડાવી દેતા. લગાતાર ત્રણ દિવસ સુધી આવું રક્તહીન યુદ્ધ નેમકુમારે જારી રાખ્યું હતું. જેમકુમારની કેવી અહિંસા પરાયણતા ! [229] ધનપાળની જિનભક્તિ કવિ ધનપાળ હવે ચુસ્ત જૈન બની ગયા છે.” તેવી વારંવાર કાને આવતી વાતનું પારખું કરવા માટે રાજા ભોજે એક વાર કવિના હાથમાં પૂજાની સામગ્રીનો થાળ આપીને કહ્યું, “કવિરાજ ! ભગવાનની પૂજા કરી આવો.” ધનપાળ આનો ભેદ પામી ગયા. તેઓ પૂજા કરીને પાછા ફર્યા. રાજાએ પૂછયું, “ક્યાં પૂજા કરી ?" ધનપાળે કહ્યું, “રાજન્ ! પહેલાં તો હું ‘શક્તિ'ના મંદિરે ગયો; પણ તેના હાથનું ત્રિશૂળ જોઈને ભય પામ્યો અને ત્યાંથી નાસી ગયો. ત્યાર બાદ વિષ્ણુના મંદિરે ગયો. પણ તેમની બાજુમા લક્ષ્મીજીને ઊભેલા જોઈને; “મારાથી અંદર ન જવાય !" એમ વિચારીને, ત્યાં આડો પડદો કરીને હું નીકળી ગયો. ત્યાર બાદ શંકરજીના મંદિરે ગયો. ત્યાં એકલું લિંગ હતું. આપે આપેલો હાર મારે ક્યાં ચડાવવો ? ગળું હોય તો હાર ચડાવાય ને ? એટલે ત્યાંથી પણ પૂજા કર્યા વિના નીકળી ગયો. પછી વીતરાગ ભગવાનના મંદિરે ગયો. અરે રાજનું! શું તેની પ્રશમરસ ઝરતી મુદ્રા ! વળી ને ત્યાં કોઈ રાગનું પ્રતીક સ્ત્રી વગેરે અને ન કોઈ વૈષનું પ્રતીક ત્રિશૂળ વગેરે; અને ન કોઈ બીભત્સતા !"