________________ 115 જૈન ઇતિહાસની ઝલક જ્યારે પુત્ર આર્યરક્ષિત અધ્યયન કરીને મહાન પંડિત બનીને ઘેર આવ્યો ત્યારે માતાએ તેને જરાય સન્માન્યો નહિ. આર્યરક્ષિતે તેનું કારણ પૂછતાં માતાએ કહ્યું કે, “તેં પેટની વિદ્યા મેળવી. તું આત્માની વિદ્યા દૃષ્ટિવાદ ભણે તો હું આનંદ પામું.” અને.. માતાના કહેવા મુજબ પોતાના મામા - મહારાજ પાસે જવા રવાના થયો. રસ્તામાં કોઈએ તેને શેરડીના લા સાંઠા આપ્યા. તેણે કોઈ સોબતે માતાને મોકલાવ્યા. માતાએ અનુમાન કર્યું કે, દીકરો લા પૂર્વ જેટલું જ્ઞાન ભણશે. (દષ્ટિવાદમાં 14 પૂર્વનું જ્ઞાન આવે.) | મામા મહારાજ પાસે જઈને બીજા દ્વારા કરાતી વંદનવિધિ જોઈને તેણે પણ વંદનવિધિ કરી ત્યાર બાદ સઘળી વાત કરી. મામા-મહારાજે કહ્યું કે, દષ્ટિવાદ ભણવા માટે તો સાધુ થવું પડે.” આર્યરક્ષિતે તે વાત કબૂલી. રાજાના ઉપદ્રવના ભયે ખાનગીમાં દીક્ષા કરવામાં આવી. આ બાજુ તેમના પિતાએ ઘરમાં ધમાલ મચાવી. એટલે ચાલાક માતાએ નાના દીકરા ફલ્યુરક્ષિતને આર્યરક્ષિતને ઘેર પાછો લાવવા માટે મોકલ્યો. માતાએ કહ્યું કે, “ઘેર આવવા માટે તે જે કાંઈ શરત મૂકે તે તું કબૂલ કરજે.” ફશુરક્ષિત ગયો. ભાઈએ કહ્યું, “તું સાધુ થાય તો જ વિહાર કરીને તારે ઘેર વહોરવા માટે આવું.” ફલ્યુએ કબૂલ કર્યું તે સાધુ થયો. ગુર્વાજ્ઞા લઈને બંને ભાઈ-મુનિઓએ ઘર તરફ વિહાર કર્યો. માએ મોટા મહોત્સવપૂર્વક પુત્રોને સન્માન્યા. દેશનાઓ દ્વારા આખું કુટુંબ દીક્ષિત થયું; પણ પિતાએ તો દીક્ષા ન જ લીધી. પણ એકલા ઘરમાં રહેવાનું અકારું થઈ પડતાં પિતાએ પણ દીક્ષાની વાત સ્વીકારી. પરંતુ તેમાં શરત કરી કે તે કમંડલુ રાખશે, જનોઈ પહેરશે, છત્ર ધારણ કરશે, ચંપલ અને ધોતિયું પહેરશે. વિચક્ષણ આર્યરક્ષિતસૂરિજીએ તે શરત કબૂલીને દીક્ષા આપી. બીજી બાજુ વંદનાર્થે આવતા બાળકો તે નવી જાતના મુનિને ચીડવે.. અને છત્ર વગેરે છોડી દેવાનો આગ્રહ કરે તેવી પ્રેરણા બાળકોને કરી રાખી. બાળકોના ભારે દબાણથી પિતા-મુનિએ ધીમે ધીમે બધું છોડ્યું પણ ધોતિયું તો ન જ મૂક્યું. એકદા કોઈ મુનિનો કાળધર્મ થયો. તેમની પાલખી ઉપાડે, ઉપસર્ગ