________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 91 [19] બાળ આચાર્ય પાદલિપ્તસૂરિજી પાદલિપ્ત સુરિજી દસ વર્ષની નાની વયે આચાર્યપદ ઉપર આરૂઢ થયા. [180] રાજા વિક્રમનું દાન રાજા વિક્રમે એકદા સિદ્ધસેનદિવાકરસૂરિજી ઉપર પ્રસન્ન થઈને એક કરોડ સોનામહોરનું દાન જાહેર કર્યું. સૂરિજીએ અસ્વીકૃતિ સાથે તે રકમનો ઉપયોગ જીર્ણોદ્ધારમાં તથા ગરીબ શ્રાવકોને સહાયતા કરવાની પ્રેરણા કરી. [181] હરિભેગમેષી દેવનો અધિકાર એક વાર પ્રભુ મહાવીરદેવે સૌધર્મેન્દ્રના સવાલના જવાબમાં કહ્યું હતું કે, “મારા નિર્વાણ પછી એક હજાર વર્ષ બાદ ચૌદેય પૂર્વના શ્રુતનો વિચ્છેદ થશે. એ વખતે જે દેવર્ધિગણી ક્ષમા શ્રમણ થશે તે હાલ અહીં બેઠેલા હરિશૈગમેલી દેવનો આત્મા છે. એનું દેવાયુ પૂર્ણ કરીને તે વેરાવળના રાજા અરિદમનની રાણી કલાવતીના પુત્ર તરીકે જન્મ પામશે. પરંતુ આ રાજપુત્ર દુર્લભબોધિ હોવાથી તે ઝટ ધર્મ પામી શકશે નહિ.” ત્યાં બેઠેલા હરિëગમેલી દેવે પોતાના ભાવિને સાંભળ્યું. દેવલોકમાં જઈને તેણે પોતાના સ્વામી ઈન્દ્રને કહ્યું કે, “ઘણા કાળ સુધી વફાદારીપૂર્વક મેં આપની સેવા કરી છે, તેના બદલામાં હું એક જ વસ્તુ માગું છું કે મને તે રાજપુત્રના ભવમાં ધર્મ માર્ગે ચડાવી દેવો. પ્રભુએ મને દુર્લભબોધિ કહ્યો છે, આથી મારા મનમાં ચિંતા પેદા થઈ છે.” દેવરાજે કહ્યું, “તારા વિમાનની દીવાલ ઉપર તું લખ તે, “તારી પછી તારા સ્થાને જે દેવાત્મા આવે તે તને રાજપુત્રના ભવમાં પ્રતિબોધ કરે. આ દેવોના રાજા ઈન્દ્રની આણ (આજ્ઞા) છે.” હરિદ્વૈગમેષીએ તેમ કર્યું. એક હજાર વર્ષનું આયુ પૂરું થઈ જતાં તે વેરાવળમાં કલાવતી રાણીના પુત્ર તરીકે જન્મ પામ્યો. પરંતુ સંગના રંગે તેનું જીવન ધર્મથી વિમુખ બની રહ્યું. તેના સ્થાને આવેલા દેવાત્માએ ઘણી માયાજાળો વિકુવને, ભય વગેરે પમાડીને તેને પ્રતિબોધ કર્યો. અંતે તેણે દીક્ષા લીધી. એ જ જૈનશાસનના મહાન શાસનપ્રભાવક આચાર્ય દેવર્ધિગણિ ક્ષમાશ્રમણ થયા. [18] આચાર્ય માનદેવસૂરિજી. એ શાસનપ્રભાવક આચાર્ય ભગવંતનું નામ હતું; માનવદેવસૂરિજી. તક્ષશિલામાં 5OO જિનમંદિરો હતાં. લાખો જૈનો હતા. એક વાર ત્યાં અચાનક મરકીનો ઉપદ્રવ ફાટી નીકળ્યો. હજારો મડદાંઓ શેરીમાં રઝળવા