________________ 84 જૈન ઇતિહાસની ઝલક જાવ, તમે બે જીવતા રહેશો તો બધા યાદવો જીવતા જ છે. માટે હવે વધારે પુરુષાર્થ કરો નહિ, તમે તો અમને બચાવવા માટે ઘણું કર્યું. પરંતુ ભવિતવ્યતા બળવાન અને દુર્લભ છે. અમે અભાગિયાઓએ પ્રભુની પાસે દીક્ષા લીધી નહીં, તો હવે અત્યારે અમે અમારા કર્મનું ફળ ભોગવીશું.” તેમણે આ પ્રમાણે કહ્યું તો પણ જયારે બળદેવ અને શ્રીકૃષ્ણ તેમને મૂકીને ગયા નહીં, ત્યારે વાસુદેવ, દેવકી અને રોહિણીએ કહ્યું કે, “અત્યારથી અમારે ત્રિજગદ્ગુરુ શ્રી નેમિનાથનું જ શરણ છે. અમે ચતુર્વિધ આહારના પચ્ચખાણ કરીએ છીએ. અને શરણેછુ એવા અમે અહ, સિદ્ધ, સાધુ અને અર્હત્ કથિત ધર્મનું શરણ અંગીકાર કરીએ છીએ. અમે કોઈના નથી અને કોઈ અમારું નથી.” આ પ્રમાણે આરાધના કરીને તેઓ નવકારમંત્રના ધ્યાનમાં તત્પર થયા. એટલે દ્વૈપાયને તેમની ઉપર અગ્નિના મેઘની જેમ અગ્નિ વર્ષાવ્યો. જેથી તે ત્રણે તત્કાળ મૃત્યુ પામીને સ્વર્ગ ગયાં. પછી બળદેવ અને શ્રીકૃષ્ણ નગરીની બહાર નીકળી જીર્ણોદ્યાનમાં ગયા અને ત્યાં ઊભા રહીને બળતી દ્વારકાને જોવા લાગ્યા. દ્વારકા અગ્નિ વડે બળવાથી માણેકની દીવાલો પાષાણના ખંડની જેમ ચૂર્ણ થતી હતી. ગોશીષચંદનના સ્તંભ પલાશની જેમ ભસ્મ થતા હતા, કિલ્લાના કાંગરાઓ તડ તડ શબ્દ કરતા તૂટતા હતા. સમુદ્રમાં જળની જેમ અગ્નિજવાળાઓમાં જરા પણ અંતર હતું નહિ. પ્રલયકાળમાં જેમ સર્વત્ર એકાર્ણવ થઈ જાય તેમ સર્વ નગરી એકાનલરૂપ થઈ ગઈ હતી. અગ્નિ પોતાની જવાળાથી નાચતો હતો, પોતાના શબ્દોથી ગર્જના કરતો હતો અને વિસ્તાર પામતા ધુમાડાના મિષથી નગરજન રૂપ માછલાંની ઉપર જાણે જાળ પાથરતો હોય તેવો દેખાતો હતો. આવી દ્વારિકાની સ્થિતિને જોઈને શ્રીકૃષ્ણ બળભદ્રને કહ્યું, “નપુંસક જેવા મને ધિક્કાર છે કે હું તટસ્થ રહીને આ મારી નગરીને બળતી જોઉં છું ! આર્યબંધુ ! જેમ આ નગરીની રક્ષા કરવાને હું સમર્થ નથી, તેમ તેને જોવાને પણ હું ઉત્સાહ રાખતો નથી. માટે કહો, હવે આપણે ક્યાં જઈશું? કેમ કે સર્વત્ર આપણા વિરોધી રાજાઓ છે.” બલભદ્ર બોલ્યા, “ભાઈ ! આ વખતે આપણા આ ખરા સગા-સંબંધી, બાંધવા કે મિત્ર, પાંડવો જ છે, માટે તેમને ઘેર જઈએ.”