________________ પ્રસ્તાવના સાધુવરોએ સંસારી જને માટે થઈ શકે એ ભક્તિ માર્ગ પ્રબળે છે. એમાં સામાયિકનું મહત્વ સૌથી વિશેષ છે. તપસ્વી અને ત્યાગી એવા સાધુ ભગવંતેનું જીવન જ તપઃપુત અને દર્શન માત્રથી સંસારના અધમ ને ધર્માભિમૂખ કરનારું હોય છે. પણ એવા સાધુવનું પ્રદાન સંસારીજન દ્વારા થાય છે. આ કારણે જ જેમને ત્યાં ત્યાગી તપસ્વીઓનો જન્મ થવાને હેય એવાં સૌભાગ્યશાળી સંસારીઓના જીવનમાં તપ પ્રધાન નતા પ્રગટાવવાનું કાર્ય સામાયિકાદિ કર્મો દ્વારા થાય છે. ચારણી સાહિત્યમાં તે કહેવાયું જ છે કે, “ભલિયું વણુ ભલા, નર કઇ નીપજે ના” એટલે કે તપસવી માતા-પિતા વગર તપસ્વી સાધુવર જન્મતા નથી. વસ્તુતઃ સંતવરે સૌ પ્રથમ જન્મદાતા માતા-પિતાના સંસ્કાર ઝીલીને ત્યાગને પંથે આગળ વધે છે. સામાયિક એ સંસારી શ્રાવકજનેનું એક પ્રકારનું તપ જ ગણવું ઘટે. આવા એ સામાયિકને મહિમા મુનિવર હર્ષ કીર્તિજીએ આ રસાળ કથામાં ગાયે છે. શુષ્ક પણે પ્રબંધ લોકને ગળે નહિ ઉતરે એ વાત મુનિવર બરાબર સમજ્યા છે. એથી એમણે પ્રબંધને વાર્તાના સાકર પડે વીંટીને આપણા હદય સેંસરો ઉતરી જાય એ રીતે કથ્ય છે.
