________________ છે. સંસાર કર્મથી સર્જાય છે. કર્મ રાગ-દ્વેષથી બંધાય છે અને ઈન્દ્રિયોના શબ્દાદિ પાંચ વિષયો રાગ-દ્વેષ ઉત્પન્ન કરે છે. પરિણામે શબ્દાદિ એ જ સંસારનું મૂળ છે. તેથી અહીં વિષયોનું સ્વરૂપ, પ્રકારો અને વિપાક બતાવી, તેનો ત્યાગ કઈ રીતે કરવો તેનું ખાસ માર્ગદર્શન આપેલું છે. 33. કર્મપ્રકૃતિ. ર૫ ગાથામાં કર્મની આઠ પ્રકૃતિ અને અનેક પેટા પ્રકૃતિના મૂળસ્વરૂપનો પરિચય આપ્યો છે. પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, રસ અને પ્રદેશ એમ ચારેય ભેદોથી કર્મોના બંઘની વિચારણાના અંતે નહિ ગ્રહણ કરેલા કર્મોના નિરોધરૂપ સંવરમાં અને પૂર્વે ગ્રહણ કરેલા કર્મોની નિર્જરારૂપ ક્ષયમાં પ્રયત્ન કરવો જોઈએ, તે ઉપદેશ આપ્યો છે. ૩૪.લેશ્યા. કૃષ્ણ, નીલ અને કાપોત એ ત્રણ લેશ્યા અપ્રશસ્ત છે. તેજો, પદ્મ અને શુક્લ એ ત્રણ લેશ્યા પ્રશસ્ત છે. આ અધ્યયનની 61 ગાથામાં નામ,વર્ણ આદિ અગ્યાર દ્વારોથી છલેશ્યાઓ સમજાવી છે. જેમાં લક્ષણ દ્વાર અતિમાર્મિક છે. જેના દ્વારા સાધક પોતાની વેશ્યા, પોતાની વર્તમાન ભૂમિકા અને પોતાનું ભવિષ્ય કલ્પી શકે છે. અહીં પદાર્થનું નિરૂપણ એવી રીતે કરાયું છે કે, જેનું અધ્યયન કરીને જીવો પોતે જ સ્વહિતાહિત સમજી શકે છે. ૩પ.અણગાર. અણગાર બનેલા સાધુના ગુણોનું 21 ગાથામાં વર્ણન છે. હિંસાદિ છોડે, ક્રોધાદિ છોડે, વિષયોથી ભરપૂર વસતિ છોડે, પોતાના માટે બનાવેલા આહારાદિ છોડે, ખરીદી-વેચાણનો ધંધો છોડ, ભોજનમાં લાલસા છોડે, સન્માનની ઈચ્છા છોડે, શરીરના સંસ્કાર છોડે, ધર્મનું નિયાણું છોડે, દ્રવ્યાદિનો પ્રતિબંધ છોડે, વધું તો શું કહીએ, અણગાર સાધુ સંખનાદિ દ્વારા શરીર છોડે અને અત્યંતર પુરુષાર્થથી કર્મ છોડે. પરિણામે દુ:ખથી બચે, શાશ્વત સુખ પામે, આ રીતે આખો ત્યાગમાર્ગ અદ્ભુત રીતે વર્ણવાયો છે. 33. જીવાજીવવિભક્તિ. સૌથી વિસ્તૃત 269 ગાથાનું અંતિમ આ અધ્યયન. જીવતત્ત્વ અને અજીવતત્ત્વની અહીં વિસ્તૃત સમજ આપવામાં આવી છે. દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવની અપેક્ષાએ દરેક વિચારણા થઈ છે. દ્રવ્યાનુયોગના આ પદાર્થો સમ્યક્તનું કારણ બને છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રનાં 36 અધ્યયનોના જૂજ ભાવો કહ્યા. વાચક યાદ રાખે 196aa આગમની ઓળખ