________________ ઉરબોલ જૈન શાસનનું બંધારણ છે આગમ ! તીર્થકર પ્રભુ અર્થથી પ્રરૂપે અને એના આધારે ગણધર ભગવંતો એને સૂત્રમાં ગૂંથે. પછી પછીના મહાપુરુષો એ જ સૂત્રોના પ્રભુએ કહેલો અર્થવિસ્તાર નિર્યુક્તિ, ભાષ્ય, ચૂર્ણ અને ટીકા (વૃત્તિ) ગ્રંથોના માધ્યમે કરી ભવ્યાત્માઓને ભવ તરવાનું અવ્વલ આલંબન આપે. પ્રકરણ ગ્રંથાદિમાં આ જ પંચાંગી આગમના વિધ-વિધ પદાર્થો વિધ-વિધ શૈલીમાં પીરસાય છે. આ અવસર્પિણીમાં, એમાંય પ્રભુશ્રી મહાવીર સ્વામીના શાસનમાં ખૂબ જ ઝડપભેર આગમવારસાને હાનિ પહોંચી. દરિયા જેટલું શ્રુત અનેક કારણે નાશ પામ્યું. બિંદુ જેટલું રહ્યું પણ એ બિંદુ પણ આપણા માટે દરિયા સમાન અને એનો આધાર લે તેના માટે ભવ દરિયો પાર કરાવવા સુસમર્થ છે. વર્તમાન પરંપરા પાસે ઉપલબ્ધ આગમ ખજાનો મુખ્યત્વે 45 આગમના રૂપ-સ્વરૂપમાં વિદ્યમાન છે. જેમ રાજ્ય શાસનના સંચાલન માટે એના બંધારણનો આધાર લેવો અને તે માટે એ બંધારણનો સાંગોપાંગ અભ્યાસ કરવો અનિવાર્ય હોય છે તેમ ધર્મશાસન-જિનશાસનના બંધારણરૂપ આ પિસ્તાળિસે આગમોનો અભ્યાસપૂર્વક આધાર લેવો અનિવાર્ય છે. એ માટેના અધિકારી આચાર્ય ભગવંતાદિ શ્રમણ ભગવંતો છે. કેટલાક આગમોનો અધિકાર શ્રમણી ભગવતીઓને પણ અપાયો છે. આવશ્યકાદિ કેટલાક આગમો જ સંસારી શ્રાવક-શ્રાવિકા માટે સૂત્રથી અને અર્થથી ભણવા વિહિત કરેલાં છે. આ અધિકાર પ્રદાન પાછળ પણ જ્ઞાનીઓની કરુણા રહેલી છે. યોગ્યતા મુજબ અને ભૂમિકા મુજબ જ અભ્યાસાદિ લાભદાયક બને; બાકી તો તારક વસ્તુ પણ અયોગ્યને મારક બની શકે. આગમની ઓળખ' પુસ્તકમાં વર્તમાન પિસ્તાળિસે આગમોનો અલ્પમાત્ર પરિચય આપ્યો છે; જેનો ઉદ્દેશ આપણા આત્મોદ્ધારના એકમાત્ર આધારરૂપ આ આગમો પ્રત્યે અંતરમાં આદર પ્રગટે, તેની દ્રવ્ય-ભાવ ભક્તિ થાય, આગમ લેખનાદિ દ્વારા આગમ સંરક્ષણાદિનાં સુંદર કાર્ય થાય અને આગમપ્રજ્ઞ તેમજ આગમધર મહર્ષિઓ અને મુનિવરોની પણ યત્કિંચિત્ સેવા-સુશ્રુષાદિ થાય. કારણ કે આખ પુરુષોના અંતરવચનરૂપ આગમવાણી જ આપણ સહુને કાળઝાળ સંસાર દાવાનળથી ઊગારી શાશ્વત સુખના હિમઘરરૂપ મુક્તિમહેલમાં પહોંચાડી શકે. સન્માર્ગ પાક્ષિકના માધ્યમે ક્રમિક રજૂ થયેલી આ લેખશ્રેણીના સંકલન-સંપાદનમાં મારા શિષ્યરત્ન મુનિશ્રી વિનયયશવિજયજી મહારાજના શિષ્યરત્ન વિદ્વાન મુનિશ્રી વિવેકયશવિજયજી મહારાજે ખૂબ જહેમત ઉઠાવી અનેક ગ્રંથો-પુસ્તકોના આધારે સામગ્રીનું ચયન અને સંયોજન કર્યું છે, તે અનુમોદનીય છે. સૌ કોઈ “આગમની ઓળખ” પામી એના અધ્યયનાદિ માટે સંસારનો ત્યાગ કરી યોગ્યતા કેળવી યોગોદ્વહન વહી ગુર્વાજ્ઞાથી તે તે આગમો અભ્યસ્ત કરી એના ફળરૂપે આગમવ્યવહારી બની અક્ષયપદને પામો એ જ શુભાભિલાષા. વિ.સં. 2073 પોષ સુદ 4 સોમવાર તા. 2-1-2017 સમેતશિખરતલેટી તીર્થ જૈનશાસન શિરતાજ તપાગચ્છાધિરાજ પૂ.આ.શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના શિષ્યરત્ન વર્ધમાન તપોનિધિ પૂ.આ.શ્રી વિજય ગુણશસૂરીશ્વરજી મહારાજાનો વિનેય - વિજય કીર્તિયશસૂરિ 15