________________ ત્રીજા ગણના નિયમો 81 ત્રીજા ગણના નિયમો (1) (i) વ્યંજનાદિ ધાતુના આદ્ય વ્યંજનની પહેલા સ્વર સહિત દ્વિરુક્તિ થાય. દા.ત. પર્ - પપદ્ ! તા - દાવા | (i) સ્વરાદિ ધાતુના આદ્ય સ્વરની દ્વિરુક્તિ થાય. દા.ત. રૂમ્ -> રૂમ્ દ્વિરુક્તિમાં થતા ફેરફારો - (i) વર્ગીય બીજા વ્યંજનનો વર્ગીય પહેલો વ્યંજન થાય. દા.ત. ન્ -- ન્ = પn[ I (i) વર્ગીય ચોથા વ્યંજનનો વર્ગીય ત્રીજો વ્યંજન થાય. દા.ત. 57 55 = પૃ. (i) જેટલામો કંઠ્ય વ્યંજન હોય તેનો તેટલામો તાલવ્ય વ્યંજન થાય. દા.ત. વન - રવવત્ = વન્ = વવનું ! (iv) દીર્ઘ સ્વરનો હ્રસ્વ સ્વર થાય. દા.ત. દ્રા > તાતા = વા ! (V) ગ્રુ નો ગ થાય. દા.ત. પૃ– પૃ5 = વૃ5 = 45 . (vi) સ્નો નું થાય. દા.ત. હા - હીરા = હદી = નહીં ! (vii) દ્વિરુક્તિમાં રૂ કે ૩પછી વિજાતીય સ્વર આવે તો રૂ નો રૂ અને 3 નો ડર્ થાય. દા.ત. 28 + મ = ઋ8 + મ = 3 = f = રૂ8 + 7 = રૂપિ હું જાઉં છું.
