________________ બીજા ગણના નિયમો બીજા ગણના નિયમો (1) બીજા ગણના ધાતુઓને ગણની નિશાની લાગે, એટલે કે કંઈ ન લાગે. દા.ત. ચા + તિ = થતા તે જાય છે. કા-કારાન્ત ધાતુઓને હ્યસ્તન ભૂતકાળ પરઐપદ ત્રીજો પુરુષ બહુવચનમાં મન ની બદલે વિકલ્પ ડેસ્ લાગે. સન્ લાગે ત્યારે પૂર્વેનો મા લોપાય. દા.ત. મ + યા + મન = અયાન ! તેઓ ગયા. અ + યા + ડેસ્ = કયુ: તેઓ ગયા. (3) શી (આત્મપદ) ધાતુનો બધા પ્રત્યયો પૂર્વે ગુણ થાય. વર્તમાનકાળ ત્રીજો પુરુષ બહુવચનના મતે પૂર્વે શી નો શેર્ આદેશ થાય. દા.ત. શી + તે = શેતે ! તે સૂવે છે. શી + મતે = શરતે . તેઓ સૂવે છે. (4) હ્રસ્વ ૩-કારાન્ત ધાતુઓમાં વ્યંજનાદિ વિકારક પ્રત્યયો પૂર્વે સ્વરની વૃદ્ધિ થાય. દા.ત. 1 + મ = નમ ! સ્તુતિ કરું છું. 1 + કમ્ = મનો + અમ્ = મનવમ્ ! મેં સ્તુતિ કરી. 1 + { = નૌઃ તે સ્તુતિ કરી. (5) તુ જ ધાતુઓને વ્યંજનાદિ પ્રત્યયો પૂર્વે વિકલ્પ દીર્ઘ ડું લાગે. દા.ત. તું + મ = સ્તfમા હું સ્તુતિ કરું છું. તુ + મ = તુ + { + મ = તો + { + 5 = સ્તવમાં હું સ્તુતિ કરું છું. તુ + વત્ = સુવઃ | અમે બે સ્તુતિ કરીએ છીએ. તુ + વત્ = તુ + { + વત્ = તુન્ + ર્ + વત્ = તુવીવ: |
