________________ 258 અલુક સમાસ दण्डैश्च दण्डैश्च प्रहृत्य इदं युद्धं प्रवृत्तम् = दण्डादण्डि। સામસામે દાંડાઓથી મારીને યુદ્ધ થયું. बाहुभिश्च बाहुभिश्च प्रहृत्य इदं युद्धं प्रवृत्तम् = बाहुबाहवि / સામસામે હાથથી મારીને યુદ્ધ થયું. मुष्टिभिश्च मुष्टिभिश्च प्रहृत्य इदं युद्धं प्रवृत्तम् = मुष्टामुष्टि / સામસામે મુક્રિઓથી મારીને યુદ્ધ થયું. બન્ને શબ્દો ભિન્ન ભિન્ન હોય તો આ સમાસ ન થાય. દા.ત. વૈષ્ણમુનિ ન થાય. પ્રકીર્ણ સમાસો ઉપર કહેલા ચાર સમાસો ઉપરાંત પણ કેટલાક સમાસના પ્રયોગો આવે છે. તે નીચે પ્રમાણે છે - (1) અલુકુ સમાસ (2) નિત્ય સમાસ (3) પૃષોદરાદિ સમાસ (4) સુસુ સમાસ. (1) અલુફ સમાસ પદોની વિભક્તિઓનો લોપ થયા વિના જ જે સમાસ થાય તે અલુફ સમાસ છે. દા.ત. (i) દ્વિતીયા વિભક્તિ અલુફ સમાસ(૧) પારં તિ: = પાતઃ | પાર પામેલ. (ii) તૃતીયા વિભક્તિ અલુફ સમાસ (2) મોનસા ત = સોનસકૃતમ્ પ્રભાવથી કરેલ. (3) સહસી નૃતમ્ = સહસકૃતમ્ | અચાનક કરેલ. (4) નનુષા ધ = 1નુષાધ: જન્મથી અંધ. (5) આત્મના પ્રશ્નમ: = માત્માપગ્નમ: | પોતે અને બીજા ચાર.
