________________ અવ્યયભાવ સમાસ 255 કુંભની બાજુમાં જે છે તેની ઉપર મૂક. (3) અન્ય દીર્ઘ સ્વર હૃસ્વ થાય. દા.ત. પાયા: સમીપમ્ =૩૫મ્ ગંગાની નજીક. ધત્રિ સ્ત્રીને વિષે. ૩૫વધુ વહુની પાસે. (4) અન્ય 7 લોપાય, પણ ઉત્તરપદ નપુંસિકલિંગ હોય ત્યારે વિકલ્પ ન લોપાય. દા.ત. માત્મનિ તિ = અધ્યાત્મન્ ! આત્મામાં. : સમીપમ્ = ૩૫મમ્, ૩૫ર્મ | ચામડાની નજીક. (5) ઉત્તરપદ તરીકે આવેલા સર, મન, રિવું, ફિલ્ વગેરેમાં 1 ઉમેરાય છે. દા.ત. ૩૫શરમ્ I શરદ ઋતુની નજીક. સુમન સમ્ I સારું મન. પ્રતિવમ્ ! દરેક દેવલોકમાં ૩પશિન્ ! દિશાની નજીક. (6) ઉત્તરપદ તરીકે આવેલ નવી અને ઉરિ નું વિકલ્પ ન અને ઉર થાય. દા.ત. ૩૫નમ્, ૩પનઃ ! નદીની નજીક. 52, પ્રતિ, સમ્ અને કનુ પછી ક્ષ નું પ્રક્ષ થાય. પ૨ પછી મીક્ષ આવે ત્યારે પ૨ નું પરમ્ થાય. દા.ત. : પરમ્ = પરોક્ષન્ ! આંખથી દૂર. ગળોઃ સમીપમ્ = પ્રત્યક્ષ, કન્વેક્ષમ્ | આંખની નજીક. (8) કેટલાક અવ્યયીભાવ સમાસો(i) સાતમી વિભક્તિના અર્થમાં - આત્મનિ = અધ્યાત્મિન્ ! આત્મામાં. (i) સમીપ અર્થમાં - નયા: સમીપમ્ = ૩૫ર્મ I ગંગાની પાસે. (iii) પાછળ અર્થમાં - વિઃ પશ્ચાત્ = મનુવિષ્ણુ . વિષ્ણુની પાછળ. ()
