________________ છે, આત્માનું નહિ. કોઈપણ પર વસ્તુના અભાવથી નિર્મળ સંપત્તિ પ્રાપ્ત થઈ છે. ઔષધ વિનાનું રસાયણ છે. જેના પાનથી ઘડપણ મરી જાય, હવે જન્મ પણ ન થાય. આવું વિશિષ્ટ આશ્ચર્ય કરનારું એવું સ્વપર પ્રકાશક જ્ઞાન છે. રોગોની નિવૃત્તિ માટે પરમ રસાયણ છે. જ્ઞાનથી સમૃદ્ધ હોય તે કદાચ દેહથી ઘરડો થશે પણ મનથી ઘરડો થશે નહિ. તેનું મરણ નથી પણ નિર્વાણ છે. તે આત્માને નિરાશા ન હોય, જ્ઞાન દ્વારા તે સદા યુવાન જ રહે. અપેક્ષાથી પર હોય. જ્ઞાન દ્વારા જ આરોગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. સદાનિર્વિકલ્પ દશાને પ્રાપ્ત કરાવનારું એવું જ્ઞાન જ ઉપાદેય છે. પરભાવથી મોહિત થયેલો આત્મા જીવના 14 ભેદોમાં પરિભ્રમણ કરે છે. જે આત્મા પોતાના સ્વરૂપની ઝંખનાવાળો છે, તે મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય અને યોગરૂપી પોતાના દોષોનો ત્યાગ કરી જ્ઞાનરૂપ અમૃતમાં ડૂબી જઈસતત તેનું પાન કર્યા કરે છે. જે તત્ત્વથી જ્ઞાનને સ્વીકારે તેનું પરિભ્રમણ અટકે છે. જીવે અમૃતરૂપ સર્વજ્ઞકથિત જ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરવાનો જ પુરુષાર્થ કરવાનો છે. આત્માનો સ્વભાવ અમર બનવાનો છે. તેથી મારો નાશ ન થાઓ એવી ઈચ્છા આત્મામાં સતત રહે અને એ માટે આકાશ પાતાળ એક કરે. જીવને દ્રવ્ય પ્રાણો વહાલા છે. ભાવ પ્રાણી અમર છે. મૃત્યુ પામવાના નથી છતાં આપણે એને પકડતા નથી. મિથ્યાત્વ એ પ્રમાદ છે. પ્રમાદ એ મૃત્યુ છે. આત્માએ પોતાના સ્વભાવમાં તત્ત્વરૂપી અમૃતપાન વનિત્યમાં નિત્યપણાનું આરોપણ કરવાનું છે. સદા પોતાના સ્વભાવમાં રહેનારો હું અમર છું. મરીશ નહિ. આ તત્ત્વ અમૃત છે. તત્ત્વને ઘૂંટીને આત્મામાં પરિણમાવવાનું છે. પણ વસ્તુ મારાથી અન્યછે, હું બધાથી અન્ય છું. હવે આત્માને અપેક્ષા ન રહે. અપેક્ષા પરિણામ એ જ સંસાર. પરની અપેક્ષા તૂટી જાય તો વર્તમાનમાં અમર બને. આત્માનું જ્ઞાન પરમ ઉપાદેય છે. સાચી વસ્તુનું જ્ઞાન થાય તો ખોટાનો જ્ઞાનસાર-૨ // 97
