________________ જવાબદારી ખૂબ વધી જાય છે. મુમુક્ષુ છોડવાની વૃતિવાળો હોય. ગુરુ દ્વારા જેમ જેમ જ્ઞાન મળતું જાય તેમ તેમ તે બહિર્ભાવને છોડતો જાય. પંચવસ્તુક ગ્રંથમાં ગુરુમાં અનુવર્તક ગુણ મહત્વનો કહ્યો છે. શિષ્યને સુધારવા માટે ગુરુ શિષ્યને પણ અનુસરે અને પ્રેમભાવથી તેને સુધારે. તેને શુદ્ધ દેવ-ગુરુધર્માદિને ગ્રહણ કરાવે. ગાથા - 8: વિવેકઢિપહર્યક્ષ, સમાધિધનતસ્કરેઃ | ઈન્દ્રિય ન જિતો યોસૌ, વીરાણાં ધુરિ ગણ્યતે તો ગાથાર્થઃ વિવેકરૂપી હાથીનો નાશ કરવામાં સિંહતુલ્ય અને સમાધિરૂપી આત્મધન લૂંટવામાં ચોર તુલ્ય એવી પાંચ ઈન્દ્રિયો વડે જે નથી જીતાયો તો તે પુરુષ ધીર પુરુષોમાં અગ્રેસર ગણાય. ટીકાકાર મહર્ષિ દેવચંદ્રવિજય ફરમાવે છે કે ધન્ય પુરુષોમાં પણ અગ્રેસર કોણ ગણાય? જે વિવેકરૂપી હાથી વડે, અર્થાત્ જેમ હાથી બધા પ્રાણીઓમાં બળવાન ગણાય. સિંહ જેવા વિકરાળ પ્રાણીને પણ પગ નીચે છેદી નાખે તેમ મુનિ પણ મનુષ્યોમાં સૌથી બળવાન છે કેમ કે તે કર્મ જેવા મહાશત્રુને વિવેક દષ્ટિ વડે, સ્વ પરનાં ભેદજ્ઞાન વડે, દેહ - આત્માનાં ભેદ જ્ઞાન વડે કષાયોને આધીન થતા નથી અને સમતા સ્વભાવમાંવિવેક જ્ઞાન વડે સ્થિર થવા વડે કર્મોને ભેદી નાંખે છે. જેઓ સ્થિરતા પામી સમતા ગુણ રૂપી અમૃતનાં પાનમાં મસ્ત બને છે, તેવા મુનિઓની સમતા રૂપી ધનને લૂંટવામાં ચતુર એવી ઈન્દ્રિયો - સિંહ સમાન છે. આવી બળવાન પણ ઈન્દ્રિયો વડે જે નમિરાજર્ષિ - ગજસુકુમાલ મુનિઓનજીતાયા, ઈન્દ્રિયોને આધીન ન થયા. તે પુરુષો વીર પુરુષોમાં અગ્રેસર રૂપે પ્રશંસનીય બને છે. વીર પુરુષોનું સિંહથી પણ બળવાન એવી ઈન્દ્રિય ચોરો વડે સમતાધન કેમ ન લુટાયું? - બન્યા વિરક્ત - જે વિરક્ત છે તે ધન્ય છે. જેઓ ગુરુનાં વચનનો સ્વીકાર કરી અને સંસારભોગોનો ત્યાગ જ્ઞાનસાર-૨ || 245
