________________ 278 જ્ઞાનસાર પ્રવચનમાળા-૨ લાંગરીને અહીં આવે છે ને ? જેથી ગમે તેટલાં પ્રવચનેનાં હલેસાં મરાય તેય એ આગળ ખસે નહિ! થેડી ઘણી આમથી તેમને તેમથી આમ થાય તે જુદી વાત છે ! પેલા રાજાએ પણ મનની હેડીનું લંગર ખેલેલું નથી અને એથી જ પ્રવચને સાંભળે છે, પણ જીવનની નાવ તે હતી ત્યાં ને ત્યાં જ રહે છે ! એક સંતને રાજાના આ વર્તન પર કરુણું જાગી. કરુણાધન હોય છે સંતે. એક વખત એ સંત રાજમહેલમાં આવ્યા. રાજમહેલને એક પછી એક ખંડો જોતાં જાય અને “ક્યાં હશે ? ક્યાં હશે?” એમ બોલે જાય, રાજાએ નમ્રતાથી પૂછ્યું : આપ કોને શોધે છે ? મારા ઉંટને. જેના પર બધે સામાન લાદી હું અહીં આવેલે.” રાજાને આ જવાબથી વધુ આશ્ચર્ય થયું “ઉંટને આખરે રાજમહેલમાં શોધવાને શું અર્થ? એ ક્યાંક ગલીઓમાં હેય...” પણ સંત બહુ પ્રસિદ્ધ હતા. અને એમની જ્ઞાનવાર્તા રાજાએ સાંભળેલી હતી એથી એણે ફરી નમ્રતાથી કહ્યું : પણ, ગુરુજી! ઉંટ અહીં રાજમહેલમાં શી રીતે હોય? અહીં એને શોધવાને શો અર્થ? સંત હસીને કહે: ઉંટ રાજમહેલમાંથી ન જડે અને મેક્ષ રાજમહેલમાંથી જડે એમને ? રાજા અંદરથી હલી ઊઠઃ “જેને મુક્તિ જોઈએ
