________________ 104 જ્ઞાનસાર પ્રવચનમાળા-૨ છે. કમ સે કમ, સાંજે તે ભેજન ન જ લેવાવું જોઈએ. સાંજે ન જમનાર, સવારે મળસ્કે ઊઠશે ત્યારે જે સ્કૂર્તિ અનુભવશે એ સ્મૃતિને અનુભવ સાંજે દાબીને ખાનારને નહિ થાય. બપોરે લેવાયેલ ભજનના અંશે રાત દરમ્યાન પચી ગયા હઈ પેટ હળવું લાગશે સાંજે ન જમનારને. ' છેવટે, સાંજે જમ્યા સિવાય ન જ રહેવાય તે બિલકુલ હળવું ભોજન લેવું. આપણે ત્યાં એક કહેવતમાં કહેવાયું છેઃ “દૂધે વાળું જે કરે તસ ઘર વૈદ્ય ન જાય.” સાંજના ભેજનમાં જે માત્ર દૂધ જ લે, દૂધ દ્વારા વાળુ Supper કરે તેને ડૉકટરની મુલાકાત ન લેવી પડે! તેની નાડ શું વૈદ્ય જુએ! “કમ ખાનાની વાત ચાલુ રહી છે. ભેજન કામ કરવું છેઃ ભજન વધારવા માટે! પહેલાંના લોકોને જીવનમાં ઉતારવા માટે અતિ જરૂરી એવા નિયમેને સારે ખ્યાલ હતે. વૃદ્ધા પાસેથી એવા નિયમવાળે એક દુહે સાંભળેલઃ આંખે પાણુ દાંતે લૂણ, જમતાં રાખે ખાલી ખૂણ, ડાબું પડખું દાબી સૂએ, તેની નાડ શું વેદ જુએ! જમતાં રાખે ખાલી ખૂણ. ડી ભૂખ હોય ત્યારે જ ભોજન સમાપ્ત કરી દેવાનું. “ઉનેદરી’ વ્રતને આ મહિમા ધ્યાનની દુનિયામાં પ્રવેશવાને આતુર વ્યક્તિઓ માટે બહુ મહત્ત્વને છે. આજે તે લોકો એ રીતે ખાય છે કે, જાણે પેટ પર અત્યાચાર જ આચરતા હોય તેવું લાગે !
