________________ પારણા સોનારૂપાથી જડિત અને રેશમ દોરીનો ઉલ્લેખ કરે છે. જ્યારે અમીવિજય તો સુવર્ણ અને રતોથી મંડિત પારણું સોનાની દોરીથી ઝુલાવે છે એમ કહીને તીર્થકરના આત્માનું મૂલ્ય ઊંચું આંક્યું છે. રેશમ દોરી કરતાં સુવર્ણની દોરીથી દેવાધિદેવ તીર્થંકરનું ગૌરવ-વિવેક પણ વધુ ભવ્ય લાગે છે. બન્ને કવિઓની રચનામાં હાલરડાની વસ્તુમાં ફેરફાર જોવા મળે છે. તેમાં વ્યવહારજીવનનો પ્રભાવ પડેલો છે. ભગવાન માટે આવાં રમકડાં રમવા માટે લાવવાં એ તો હિંસા છે એવો પણ એક વિચાર થાય છે. પણ બાળકુંવરની અવસ્થાને અનુરૂપ કોઈ હિંસાનો ભાવ હોતો નથી. ભગવાનની બાલ્યવસ્થાનો પ્રત્યક્ષ પરિચય કરાવવા માટેની આવી કલ્પના છે. બાળકોને ક્રીડા ગમે છે એટલે તેને અનુરૂપ વિશિષ્ટ ગુણયુક્ત રમકડાંની સૂચિ આપી છે. દીપવિજયે ભગવાનના શરીરના અંગો પર 1008 લક્ષણો છે એમ દર્શાવીને નિશ્ચયથી આ ભગવાન થવાના છે તે નિ:સંશય જાણી શકાય છે. કવિની આ કલ્પના અતિ સુંદર ને ભવ્ય છે. દીપવિજયના હાલરડામાં ફળ શ્રુતિનો સંદર્ભ છે જે અમીવિજયમાં નથી. હાલરડું ગાવાથી પુત્રરતની પ્રાપ્તિનો મહિમા પ્રગટ કરે છે. જો કે હાલરડા ગાવા તીર્થકર અને દેવાધિદેવ મહાવીરસ્વામીનો આ કાળમાં અનંત ઉપકાર છે અને એમના શાસનમાં એમની ભક્તિ-પૂજા-ઉપાસના તપ ત્યાગ જ્ઞાન ધ્યાન કરીને માનવ જન્મ સફળ કરીએ. વિશ્વના સર્વ મનુષ્યોને માટે એમનું જીવનકાર્ય આલંબન છે. લૌકિક ફળની અપેક્ષા કરતાં લોકોત્તર ફળનો હેતુજ વધુ ઈષ્ટ છે. 34
