________________ વિભાગ - 1 પદ્ય પ્રકરણ - 1 કવિરાજ દીપવિજય - જીવન અને સાહિત્ય સર્જન જૈન સાહિત્યની વિશેષતા એ છે કે તેમાં ઐતિહાસિક પરંપરાને અનુસરીને ભગવાન મહાવીરથી આજ દિન સુધી થઈ ગયેલા પ્રભાવક આચાર્યો અને મુનિઓના જીવન વિષે આધારભૂત ચરિત્રાત્મક માહિતી, કલ્પસૂત્ર, પ્રભાવક ચરિત્ર, રાસ અને અન્ય. નાની મોટી કૃતિઓ સમયે-સમયે સર્જાઈ હતી, તેમાંથી મળે છે. ગુરૂ શિષ્યની જોડીએ શિષ્ય તરીકે ગુરૂનો મહિમા ગાવાની જૈન ધર્મની પ્રણાલિકા મુજબ ગુરૂ જીવન વિષે કાવ્યમાં ચરિત્રાત્મક માહિતીનું સર્જન થયેલું જોવા મળે છે. અતિ સમૃદ્ધ એવા ચરિત્ર સાહિત્યના વારસાનો વિચાર કરીએ ત્યારે એમ થાય છે કે કવિરાજ દીપવિજયના જીવન વિષે કોઈ માહિતી ઉપલબ્ધ થતી નથી. આ માટે એમની કૃતિઓમાંથી જે કંઈ વિગતો મળે તે જ માન્ય ગણવાની છે. તેઓશ્રી વિક્રમની ૧૮મી સદીના અંત ભાગ અને ઓગણીસમીના પૂર્વાર્ધમાં થયા હતા. કવિ દીપવિજયજીના માતા, પિતા, જ્ઞાતિ કે જન્મભૂમિ,દીક્ષા વર્ષ, પદવી આદિ માહિતી કોઈ સાધનમાંથી પ્રાપ્ત નથી. માત્ર એમની રચેલી કૃતિઓના વર્ષ ઉપરથી સર્જનકાળ અને વિહારભૂમિનો ખ્યાલ આવે તેમ છે. કવિરાજ દીપવિજયજી આણસુર ગચ્છના શ્રી.પં. પ્રેમ
