________________ માઠા. રાજપદ ધારણ કર્યું તથા પિતાને નામે સિકકા પાડી રાજ્યસત્તા વાપરવા માંડી. સને 1665 માં બિજાપુરના સ્વતંત્ર મુસલમાની રાજ્ય ફેસલાવીને દિલી લઈ જવામાં આવ્યો. ઔરંગજેબ પાદશાહે તેને ભાવથી સત્કાર નહિ કરતાં તેને નજર કેદ રાખે. ત્યાંથી તેણે દક્ષિણ ભણું નાશી જઈ ત્યાં બંડને ઝુંડા ઊઠાવ્યો. સને 1674 માં શિવાજી રાયગઢમાં મોટા ઠાઠથી ગાદીએ બેઠા અને તેનાથી પોતાની તુલા કરી તે સોનાનું પિતાના બ્રાહ્મણોને દાન કર્યું. સને 1976 માં છેક કર્ણાટક લગી પિતાની ફોજ મોકલ્યા કેડે સને 1680 માં તેને કાળ થયો. ઓરંગજેબની ભૂલ ભરેલી રાજ્યરીતિ, સને 1988-1703- ઓરંગજેબ પાદશાહે વૃદ્ધિ પામતાં મરાઠી રાજ્યનો નાશ કરતાં સધી દક્ષિણના સ્વતંત્ર મુસલમાની સુલતાનોને છેડ્યા ન હોત તો તેણે ડહાપણુ વાપર્યું કહેવાત, ખરેખર કેઈ મોટા રાજ્યનીતિમાં કુશળ પુરૂષે તો ઉત્તરના અને દક્ષિણના મુસલમાનોને જ ઝધડ દાટીદઈ એક સંપી હિંદુ રાજ્યમંડળ દક્ષિણમાં ઉતાવળે બંધાતું હતું, તેની સામે થવામાં તમામ મુસલમાની બળ ભેગું કર્યું હતું. પરંતુ દક્ષિણનાં મુસલમાની રાજ્યોને દિલીની પાદશાહતમાં જોડી દેવાને ઔરંગજેબનો દઢ ઠરાવ હતા. તેણે આ યોજના પાર પાડી તે સમયે તેના સભ્યોને ક્ષય થયો હતો, અને મરાઠાના ભાલાના એક વારના અડકવાથી મુગલાઈ પાદશાહતના કડકે કડક થઈ જાય એવી તેની સ્થિતિ થઈ થઈ હતી. શિવાજીનો વંશ–પોતાના પિતા શિવાજીની પછી સંભાળ તેણે પોતાની આખી કારકીર્દી પર્ટુગીઝ અને મુગલો જે વિગ્રહ કરવામાં ગાળી. સને ૧૯૮૮માં તેને ઓરંગજેબે કેદ કરી તેની આંબેમાં નો ધગધગતા સળિયો ધોંચી આંખ ફોડી નાંખી, અને જે જીભે મહમદ પેગંબર સાહેબની નિંદા કરી હતી તે જીભ કાપી નાંખી, તેનું માથું ઉડાવી દીધું. એ વેળા એને શાહ નામે કુમાર છ વર્ષનો હતો તેને પણ રંગજેબે પકડી પોતાના મરણલગી કે
