________________
દાલ ણનાં રાજ્ય
ર૧૩ યુરોપને પરિચય હતો તેને બીજો પુરાવો પૂરો પાડે છે.
તામિલ રાજે જબરાં નૌકાસૈન્યો નિભાવતાં હતાં, અને પૂર્વ તથા પશ્ચિમ દેશોનાં વહાણ ખૂબ છૂટથી તેનાં બંદરે આવજા
. કરતાં હતાં. આથી સોનું, રૂપું અને યુરોપની દરીઆઈ વેપાર; કારીગીરીની ચીજો માટે મરી, મોતી, ભૂરા પરદેશી વસાહત નંગ અને હિંદની બીજી ઉત્તમ ચીજો ખરીદવાને
આતુર જુદી જુદી પ્રજાના વેપારી ત્યાં આવતા હતા. ૧૯૧૪ પહેલાં યુરોપમાં વિલાયતી પાઉન્ડનો સિકકો જેટલી છૂટથી ચાલુ હતો તેટલી જ છૂટથી દક્ષિણ હિંદમાં રોમનો સોનૈયા ચાલુ હતો અને કાંઈક પરદેશથી આવેલું અને કાંઈક મદુરામાં પાડેલું રોમનું કાંસાના સિક્કાનું ચલણ સાધારણ રીતે બજારોમાં વપરાતું હતું. ખ્રિસ્તી સનના પહેલા બે સૈકા દરમિયાન વેપારમાં રોકાયેલા રોમન પ્રજાજનની સાધારણ ઠીકઠીક કદની વસાહતો દક્ષિણ હિંદમાં હતી એમ માનવા સારાં કારણ છે. વળી તે જ સમય દરમિયાન બળવાન યવન, પૂરા બખ્તરમાં સજ્જ થયેલા મૂગા લે’ એ રીતે વર્ણવાયેલા યુરોપી સિપાઈઓ તામિલ રાજાઓના અંગરક્ષક તરીકે કામ કરતા હતા અને રોમન સોનૈયાથી ખરીદાયેલા મરીના માલને ભરી જવા યવનનાં સુંદર મેટાં વહાણ મુઝિરિસ (નગેનોર) પાસે નાંગરતાં હતાં એ વાત પૂરવાર કરવા પૂરતાં કારણ છે. એમ પણ કહેવાયેલું છે કે ઓગસ્ટસને અર્પણ કરેલું એક મંદિર પણ મુઝિરિસમાં હતું. આ વાત
૧. એસ. કે. આયંગરના મત મુજબ મોડામાં મોડો એ શહેરનો નાશ ઈસ્વીસનના ૩જા સૈકાની પહેલી પાસદીમાં થયે હતો. એસ. કે. આર્યગરના “એશિયંટ ઇન્ડિયા”માં જેનો ઉલ્લેખ છે તે “એપિક ઑફ ધ એંકલેટ અને “જીવેલ બેટનાં વીર કાવ્યોમાં જણાવ્યા પ્રમાણે તામિલ પ્રણાલી કથા એવી છે કે એ શહેરને સમુદ્ર ગળ્યું. પૃ. ૬૦૫૨૦ શ્રીનિવાસ આયંગર તેના નામના સમયને ઇસ્વીસનના ૨ જ સૈકામાં મૂકે છે. “ટાઉનપનિંગ ઈન એનિશચન્ટ ડેકની મદ્રાસ ૧૯૧૬માં સી.પી. વેંકટ મ આયર એવો મત દર્શાવે