________________
૧૮૯
યુરાપના સુધારાના ઇતિહાસ.
આવ્યું. આ હેતુથી એ સભાએ એક સુધારક મંડળની નીમણુક કરી. એ મંડળમાં જુદી જુદી પ્રજાના પ્રતિનિધિએ ખેાલાવવામાં આવ્યા હતા, અને એનું કામ ખ્રિસ્તિસમાજને શા થા અનાચારા દૂષિત કરતા હતા, તેમાં સુધારા કેવી રીતે ઉત્તમતાથી કરી શકાય તે ખાખતનું ટિપ્પણુ કરવાનું હતું, આ પરથી સભા સુધારા પાર પાડવાનાં પગલાં ચેાજી કાઢવાનું કામ કરી શકે એ ઉદ્દેશ હતા. પણ સભા જ્યારે આ કામમાં રોકાઈ હતી ત્યારે એવા સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા કે અનાચારના સુધારાનું કામ પોતાના ધર્માધ્યક્ષ-પાપની દેખીતી રીતેજ મદદ વગર એ કરી શકે ખરી ? આનો ઉત્તર કેટલાક નકારમાં ભણ્યા તે તેમને ભીરુ પુરુષાએ ટેકા આપ્યા. સભાએ નવા પાપ ચુટણીથી પસંદ કર્યો–પાંચમા માટિન. એ પાપે ખ્રિસ્તિસમાજમાં સુધારાની ચેાજના પોતેજ કરવી એવી સભા તરફ઼ની એને ઇચ્છા દર્શાવવામાં આવી હતી. આ ચેાજના પસંદ નહિ પડવાથી, સભા વિસર્જન થઈ. ૧૪૩૧માં એજ ઉદ્દેશ સાધવા એલમાં એક નવી સભા મળી. આગલી સભાનું કાર્ય કરવાના હેતુથીજ એ પણ મળી, પણ એને પણ એવીજ TMહ મળી. જેમ ખ્રિસ્તિસમાજમાં ક્ાટ પડી હતી તેમ આ સભામાંજ ફ્રાટ પડી. પાપે આ સભા એલથી કાઢી ફરેરા મેળવવા કુરમાવ્યું, તે છેવટે લોરેન્સમાં ધર્મગુરુઓમાંના કેટલાકાએ પાપનું કહેવું માનવા ના કહી ને તે ખેલમાંજ રહ્યા; ને અગાઉ જેમ એ પાપ હતા, તેમ હવે એ સભા થઈ. પરિણામ આનું કંઈ આવ્યું નહિ.
પાપની સત્તા વિજયવાન નીવડી, ને ધર્મસમાજ પર એનીજ સત્તા ચાલુ રહી. સભાએ માથે લીધેલું કાર્ય તે કરી શકી નહિ; પણ તેણે નહિ માથે લીધેલું એણે કેટલુંક સાધ્યું ને તે અન્તે ટકી રહ્યું. જે વખતે ખેલની સભા સુધારા કરવાને અસમર્થ નીવડી તે વખતે, રાજાઓએ એ વિચારો પકડી લીધા, ને સભા જે કાર્યમાં નિષ્ફળ નીવડી હતી તેમાં તેઓ ત્તવ મેળવી શક્યા. જે કાર્ય ધાર્મિક સત્તા નિષ્ફળતા સાથે કરવા મથી રહી હતી, તે કાર્ય લૌકિક સત્તા પૂરું કરવાને જાણે દૈવનિર્માણુ હતું.
