________________
[ શ્રી માતર તીર્થનો ઈતિહાસ આ શીલાલેખ ઉપરથી કલ્પી શકાય છે કે–વિ. સં. ૧૫ર૩ માં સુંહુંજ (સિહુંજ) ગામમાં શ્રી જિનબિઓની પ્રાણપ્રતિષ્ઠાઅંજનશલાકાને મહોત્સવ ઉજવાયે હશે. સુહુંજ ગામમાં આ વખતે પ્રાણપ્રતિષ્ઠાને પામેલાં ઘણું શ્રી જિનબિઓ, આજે ભિન્ન ભિન્ન સ્થલે વિદ્યમાન છે. આ મહોત્સવ ઉજવાયા બાદ, કાળક્રમે કરીને આ ગામમાં એવું કાંઈ બની જવા પામ્યું હશે, કે જેને લઈને શ્રી જિનબિઓને ભંડારી દેવામાં આવ્યાં હોય, અગર તે, ભૂમિકંપ જેવું કાંઈ બનવાને અંગે પણ એમ બન્યું હોય. શું બન્યું હશે, એ અત્યારે તે કલ્પનાને વિષય છે, પરંતુ આ “સાચા દેવ” શ્રી સુમતિનાથ ભગવાનનું બિમ્બ, એ જ સુંહુંજ નામના ગામમાં જમીનમાંથી પ્રગટ થવા પામ્યું છે, એ તે નિર્વિવાદ હકીકત છે. વિ. સ. ૧૮૫૩ માં
આ શ્રી જિનબિમ્બ કેવા પ્રકારે જમીનમાંથી પ્રગટ થયું, તે હવે જોઈએ.
વિ. સં. ૧૮૫૩ ના શ્રાવણ મહિનામાં શુભ દિવસે, અધિષ્ઠાયક દેવે, માતર ગામના વતનીઓ-શા. દેવચંદ વેલજી, શા. જીવરાજ સુરચંદ તથા શા. નથુ ગાંધીએ ત્રણ જૈનોને રાતના એક જ સમયે અને એક જ પ્રકારનું સ્વપ્ન આપ્યું. એ સ્વપ્નમાં એ ત્રણેય ગૃહસ્થને એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું કે “હુંજ નામના ગામમાં બારોટના વાડામાં ભૂમિભાગમાં ભગવાનનાં બિઓ છે. એ શ્રી જિનબિઓને તમે બહાર કાઢે અને માતરમાં લાવીને પધરાવે.”
