________________
રીતે દુઃખી બનવા દે?
ભગવાન પોતાનું સાચું સ્વરૂપ ભક્તને જ બતાવે. ભક્ત સિવાય ભગવાન અને ભક્તિની વાત બીજાને સમજાય જ નહિ એને તો ઘેલછા કે ગાંડાઈ જ લાગે. ભક્તને સમજવા ભક્ત થવું પડે. જ્ઞાનીને સમજવા જ્ઞાની થવું પડે. ભક્તની ઊંચાઈએ પહોંચ્યા પછી જ ભક્તિની વાત સમજાય.
ભક્તના હૃદયમાં ભગવાન આવે છે. એ વાત તમને ન સમજાય. માત્ર બકવાસ લાગે. પણ ભક્ત માટે આ સીધી - સાદી વાત છે : ચિત્ત આરીસા જેવું નિર્મળ બન્યું એટલે ભગવાન ચિત્તમાં પ્રતિબિંબિત થયા જ. એમાં નવાઈ શી ?
અભક્ત હૃદયને આ વાત નહિ સમજાય.
બુદ્ધિ અને શ્રદ્ધા બુદ્ધિ દાખલા દલીલો કરી સંધર્ષ ઉભો કરે છે. શ્રદ્ધાવડે આત્મા પરમાત્મામાં ડૂબકી મારે છે, ત્યારે સમાધિ મેળવે છે. બુદ્ધિએ નિર્ણય કરેલું જ્ઞાન કથંચિત્ વ્યવહારમાં સાચું હોઈ શકે. આત્મજ્ઞાન વડે પ્રગટ થતું જ્ઞાન સર્વદા સાચું હોય છે. તેને દાખલા દલીલોવડે કે કોઈ લેબોરેટરીમાં ચકાસણી કરવાની અગત્યતા રહેતી નથી. કારણ કે એ સર્વશના સ્ત્રોતમાંથી પ્રગટ થયેલું છે.
અનુભવ-જ્ઞાન ઘણા શાસ્ત્રોના પારંગત પંડિતોને જે અનુભવે જ્ઞાન નથી હોતું તે સાચા ભક્તમાં હોય છે. કારણ કે અનુભવ જ્ઞાનમાં કેવળ બુદ્ધિ પ્રવેશ કરવા અસમર્થ છે. પરમાત્મમય બનેલી બુદ્ધિ જેને પ્રજ્ઞા કહીએ છીએ તે અનુભવ જ્ઞાન બને છે. એ પ્રજ્ઞાવડે આત્મા જણાય છે.
