________________
પરહિતરિત્તા મૈત્રી - બીજાના હિતનો વિચાર તે મૈત્રી.
આપણે માત્ર પોતાનો જ વિચાર કરીએ છીએ. તે જ મોહ છે. આ ધર્મ મોહની ચુંગાલમાંથી સૌ પ્રથમ છોડાવે છે.
ચતુર્વિધ સંઘનો પ્રત્યેક સભ્ય એટલે મોહરાજાની સામે જંગે ચડનારો બહાદૂર યોદ્ધો ! મોહ-પરાજયનું લક્ષ ન હોય તે જૈન નથી.
અનાદિથી ચાર કષાયો આપણામાં કબજો જમાવીને બેઠેલા છે. કષાયથી મુક્તિ ન મળે ત્યાં સુધી સંસારથી મુક્તિ નહિ મળે.
કષાયોથી ભાવના દ્વારા જ મુક્તિ મળી શકશે.
મૈત્રીથી ક્રોધ, પ્રમોદથી માન, કરુણાથી માયા, માધ્યચ્યથી લોભ જીતાય છે. તમે વિચારશો તો બરાબર સમજાઈ જશે.
મૈત્રી હશે ત્યાં ક્રોધ નહિ રહી શકે, પ્રમોદ હશે ત્યાં માન નહિ રહી શકે, કરુણા હશે ત્યાં માયા નહિ રહી શકે, માધ્યથ્ય ભાવના હશે ત્યાં લોભ નહિ રહી શકે.
ગયા ગુરુવારે વાચનામાં સૌ આચાર્યભગવંતો અમારે ત્યાં આવેલા ત્યારે મૈત્રીની વાતો નીકળેલી. ત્યારે મૈત્રી માટે શાસ્ત્રાધાર આપ્યો હતો. જીવોના એક - બે - ત્રણ એમ ઘણા ભેદો છે. એક ભેદ કઈ રીતે ? ઉપયોગની અપેક્ષાએ.
ઉપયોગ સર્વમાં છે. ઉપયોગની અપેક્ષાએ સર્વ જીવો એક છે. જીવાસ્તિકાય દ્વારા પણ એકતા સિદ્ધ થશે.
મેં કહેલું : જીવાસ્તિકાય આદિ સમજીને આપણે મૈત્રી ન કેળવી શકીએ તો સાચું સાધુપણું નહિ આવી શકે.
સૌથી પહેલું વ્રત : પ્રાણાતિપાત વિરમણ છે. એ મૈત્રીનું પૂરક જ છે. પ્રશ્ન વ્યાકરણમાં અહિંસાના ૬૦ પર્યાયવાચી શબ્દો છે. જેમાં એક નામ “શિવા” પણ છે. શિવા એટલે કરુણા. એ જ તીર્થંકરની માતા છે.
મર્દ તિસ્થરમાયા સિવાવ' આ શિવાદેવી તે કરુણાદેવી !
આ પાયો છે. આના પર ચણાયેલી સાધનાની ઇમારત જ મજબૂત બનશે.
હવે અન્ય પૂ. આચાર્ય ભગવંત કહેશે. એમનો અવાજ મોટો
૩૪
=
=
=
=
+
મ
=
=
!
