________________
સમાધિ મુક્તિ આપે. પ્રભુ મનની પ્રસન્નતા ભરપેટ આપવા તૈયાર છે. કારણ કે પ્રસન્નતાનો પૂર્ણ ભંડાર ભગવાન પાસે છે.
ગઈકાલે ભગના છ અર્થો બતાવ્યા હતા. મહત્ત્વના છેલ્લા બે બાકી છે.
સાંખ્ય દર્શન – નિરસન વગરે ચર્ચા હું ગૌણ કરીશ. કારણ કે આ સભામાં એની જરૂર નથી.
- આપણી અંદર ગુણોની વિવિધ વાનગીઓ છે. વિવિધ મીઠાઈઓ કે વિવિધ પદાર્થો તરફ થતું આકર્ષણ ખરેખર એ જ વાતનો સંકેત છે. પણ આપણે એ સંકેત સમજતા નથી. વિવિધ પદાર્થોથી તૃપ્ત થઈ જઈ ગુણ તરફ પરાભુખ રહીએ છીએ.
ભગનો છઠો અર્થ પ્રયત્ન થાય.
૬. પ્રયત્ન ઃ પ્રભુમાં ઉત્કૃષ્ટ પુરુષાર્થ હોય. આખી રાત એક જ પુદ્ગલ પર અનિમેષ રહીને પ્રભુ સાધના કરે. આંખ જરા પણ પલકારો ન મારે. કેટલી ભીષણ સાધના ! કેટલો ભયંકર પુરુષાર્થ !
ભગવાન મહાવીરની સાધનાનો શ્રેમ તો જુઓ. ભગવાન સિવાય આવો શ્રમ કોણ કરી શકે ?
આપણે તો ભરત ચક્રીની જેમ કેવળજ્ઞાન મળી જશે, એમ માની લઈને આરામથી બેઠા છીએ.
ભગવાન તો પરિષહ-ઉપસર્ગો વધુ આવે તેમ વધુ મજબૂત બને. સમુદ્યાત વખતે ઓછો પરાક્રમ હોય છે ? એમાં પ્રયત્નની પરાકાષ્ઠા હોય છે. યોગ-નિરોધ વખતે પણ પ્રબળ પુરુષાર્થ હોય છે. કેવળજ્ઞાન પછી પણ કેટલો ભવ્ય પુરુષાર્થ ?
સામાન્ય કેવળી જ સમુઘાત કરે એમ નહિ, પણ તીર્થંકર પણ સમુઘાત કરે. આયુષ્ય અને કર્મ સમાન સ્થિતિવાળા ન હોય તો સમુદ્ઘાત કરવો પડે.
આ પુરુષાર્થ આત્મવીર્યથી પ્રગટેલો છે. અહીં બધે જ સમગ્ર શબ્દ લગાડવો. ઐશ્વર્ય, રૂપ, યશ, શ્રી, ધર્મ અને પ્રયત્નના સ્વામી ભગવાનને
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
= *
* * * *
* *
* * * * *
૨૫૫
