________________
જેમણે જ્ઞાનનું અમૃત પીધું, ક્રિયાના અમૃતફળો ચાખ્યા, સમતાનું પાન ખાધું તેના હૃદયમાં આનંદનો નિરવધિ સમુદ્ર હિલોળા લેતો રહે છે.
ભાવના જ્ઞાનથી ભાવિત થયેલો આત્મા કર્મથી લપાતો નથી, પણ એ ભાવનાજ્ઞાન પણ ગુરુ પાસેથી જ મળે છે.
જ્ઞાન સંપૂર્ણરૂપે ગુરુને આધીન છે. ગુરુ-ભક્તને શાસ્ત્રના ગુપ્તમાં ગુપ્ત રહસ્યો મળી શકે છે.
અભયકુમારને આકાશગામિની વિદ્યા ન્હોતી આવડતી છતાં પદાનુસારિણી પ્રજ્ઞાથી તેણે તે વિદ્યાની પૂર્તિ કરી દીધેલી, તે સમર્પણનો જ પ્રભાવ છે. કોઈને પણ તમે પૂછો તેઓ પોતાના ગુરુનો પ્રભાવ જ વર્ણવશે. અન્ય દર્શનીઓ તો ગુરુને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ કહે છે :
“ગુરુ-ર્વા ગુરુ ર્વિષ્ણુ, જુવો મહેશ્વરઃ ” અમને પણ કેટલાક અજેન બોલાવે તો કહેઃ “મુ! મારા વા' આમ તેઓ પ્રભુ કહીને બોલાવે.
ગુરુ-કૃપા વિના આત્માનુભૂતિનું વિકટ કાર્ય પૂરું નહિ થાય. દરેક જન્મમાં બધું મળ્યું છે, પણ આત્માનુભૂતિ નથી મળી. ગુરુકૃપા વિના એ ન જ મળે.
એકાદ પદને પણ ભાવિત કરવાથી તે મોક્ષનું કારણ બની શકે, જો તેમાં ગુરુ-સમર્પણ ભળેલું હોય. માપતુષ, ચિલાતીપુત્ર આદિ આનાં ઉદાહરણો છે.
આપણને તો કેટલાય આગમો-શ્લોકો કંઠસ્થ છે. પણ ખામી એ છે કે એ જ્ઞાન ભાવિત નથી.
હમણા પાણી વાપરતાં શાસ્ત્રીય પદાર્થ યાદ આવ્યો છે, જેનો નિર્દેશ હરિભદ્રસૂરિજીએ કરેલો છે : કોઈપણ જીવ સર્વ પ્રથમ ધર્મ કઈ રીતે પામે ? કયો જીવ પામે ?
યોગાવંચક પ્રાણી જ ધર્મ પામી શકે.
યોગાવંચક એટલે ગુરુમાં ભવતારકની બુદ્ધિ ધરાવનારો પ્રાણી ! આ ભવમાં કે પૂર્વભવમાં યોગાવંચકપણું મળ્યું હોય તે જ ધર્મ પામી ૧૮૦ * * * * * * * * * * * * કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
