________________
૧૪ પૂર્વી પણ આવી નમ્રતા બતાવતા હોય તો આપણું શું ગજું? આપણે તો એવા ફુલણજી છીએ કે એકાદ સારી સ્તુતિ કે સક્ઝાય બોલીએ ને કોઈ પ્રશંસા કરે તો ફાટીને ધૂમાડો થઈ જઈએ! આ જ જ્ઞાનનું અજીર્ણ છે.
ચંદાવિન્ઝયમાં કહ્યું છે કે વિનય સ્વયં પણ સાધ્ય છે. વિનય દ્વારા જ્ઞાન સાધ્ય છે, એમ ઘણીવાર સાંભળ્યું પણ વિનય સાધ્ય છે, એવું કદી સાંભળ્યું ? એ [ચંદાવિઝય] ગ્રન્થ ભારપૂર્વક કહે છે : ગુરુ બનવાનો નહિ, શિષ્ય બનવાનો પ્રયત્ન કરો. અભિમાન તમને ગુરુ બનવાનું કહે છે, વિનય શિષ્ય બનવાનું કહે છે.
• પૂ.લબ્ધિસૂરિજીના ગુરુ પૂ.કમલસૂરિજી મોટી ઉંમરે પણ સ્વાધ્યાય આદિમાં રમમાણ રહેતા. ગ્રન્થો હાથમાં પડ્યા જ હોય. કોઈ પૂછે તો કહેતા : આ તો મારો સ્વભાવ છે. આ તો શ્વાસ છે. એના વિના શી રીતે જીવાય ? દરજીનો દીકરો જીવે ત્યાં સુધી સીવે! જ્ઞાન ભણવું એ જ આપણો ધંધો ! ૮૦ વર્ષની વયે પણ આપણે વિદ્યાર્થી જ રહેવાનું છે. વિદ્યાનો અર્થી તે વિદ્યાર્થી !
પૃથ્વીચન્દ્ર - ગુણસાગર આદિની વાર્તાઓ નાનપણમાં સાંભળતો, ત્યારે મનમાં થતું ? આપણેય આવા શીલવાન ક્યારે બનીશું ?
નાનપણમાં પૂજામાં “સંયમ કબ મિલે સસનેહી પ્યારા.” બોલતાં હૃદય બોલવા લાગતું ? હું ક્યારે સંયમ સ્વીકારીશ ?
બચપણની આપણી ભાવના જ મોટી ઉંમરે સાકાર બને છે.
• અહીં બેઠેલા મોટા ભાગના બાલદીક્ષિતો છે. નાનપણમાં ઘણું ભણ્યા છે. પણ હું પૂછું છું : હવે કેટલુ કંઠસ્થ છે ? અત્યારે બેઠેલા બાલમુનિઓને ખાસ કહેવું છે : તમે જે કરો તે ભૂલતા નહિ. વેપારી કમાયા પછી મૂડી ખોઈ ન દે, તો આપણાથી જ્ઞાનની મૂડી શી રીતે ખોઈ શકાય ?
બાલ મુનિઓને કહેવાનું કે આ શાસ્ત્રમાં કદાચ કોઈ વાત તમને ન સમજાય તો પણ કંટાળતા નહિ. મનોરથ સેવજો : મોટા થઈને અમે આ બધા ગ્રંથો ભણીશું.
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩ * * * *
એક
જ
જ
ક
ક
સ
જ સ જ
૧૬૩
