________________
ગુરુ-બહુમાનથી જ્ઞાન મળ્યું છે માટે જ એ ગુરુનું કહેવાય.
- ચાંડાલનો સ્પર્શ વર્ષ ગણાય. પ્રભુના ચરણનો સ્પર્શ કરવા પડાપડી થાય તેનું શું કારણ ?
અશુભ સ્પર્શ અશુભ અસર કરે. શુભ સ્પર્શ શુભ. એ વાત આનાથી સમજાય છે.
તાંબાને સુવર્ણ-રસનો સ્પર્શ થતાં તે સોનું થઈ જાય છે, એમ કહેવાય છે. આ સ્પર્શનો પ્રભાવ છે.
પ્રભુનો સ્પર્શ ન મળે ત્યાં સુધી આપણે તાંબુ છીએ. ભગવાનનો સ્પર્શ તો વેધક-રસ છે. એનો સ્પર્શ થતાં જ આપણો પામર આત્મા પરમ બની જાય. અપ્રકાશિત દીવો પ્રકાશિત દીવાના સ્પર્શ વિના પ્રકાશિત ન બની શકે તેમ પ્રભુના સ્પર્શ વિના આપણો આત્મા પરમ આત્મા ન બની શકે.
પ્રભુના ગુણો કદાચ ન મેળવી શકો, ન કેળવી શકો, પણ તે ગુણો પ્રત્યે પ્રેમ તો કેળવી શકોને ? પ્રભુના ગુણોનો પ્રેમ એ જ વેધક રસ છે, જે તમને સુવર્ણમંડિત બનાવી દેશે.
ગુરુમાં પણ ભગવાનની શક્તિ કામ કરી રહી છે. માટે જ તો ગુરુ ચરણ-સ્પર્શનો આટલો મહિમા છે. એ જ્યાં બેઠા હોય તે પાટ, આસન વગેરેને કેવા ભાવપૂર્વક સ્પર્શીએ છીએ? વાંદણામાં શું છે? અહો કાર્ય-કાય-સંફાસ દ્વારા ગુરુ-ચરણોની કલ્પના કરીને તેનો ભાવથી સ્પર્શ કરીએ છીએ.
ભાવપૂર્વક સ્પર્શથી બહુમાન પેદા થાય છે. બહુમાન ગુણો માટેનું પ્રવેશ-દ્વાર છે. (૩) વિધિપરતા :
ગુરુને વંદનની જરૂર નથી, પણ આ વિધિ છે. એ વિના જ્ઞાન ન આવે.
કેટલીક વિધિઓ છે : જેમકે માંડલીમાં બેસવું, સ્થાપનાચાર્ય, વડીલોનો અનુક્રમ, ઉચિતતાપૂર્વક આસનાદિ પાથરવું, વિક્ષેપનો સર્વથા ત્યાગ કરવો. [વાચના આદિનું ફળ મેળવવું હોય તો વિક્ષેપનો ત્યાગ જોઈએ જ, આડા-અવળા પ્રશ્નો, આડી-અવળી દૃષ્ટિ વગેરે વિક્ષેપકારી
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩ * * *
એક
જ
એક
રસ
છે
એ
જ
ર
જ
સ
જ સ
૧૧૯
