________________
-૯ મું ]
સાહિત્ય
[ ૩૦૩
બળે કેટલીક રચનાઓ કરી હતી. એ સાથે એને અદૈતજ્ઞાનના સંસ્કાર મળેલા. એણે ધીરાની પદ્ધતિની કેટલીક કાફીઓ પણ રચી હતી. ૨૪ જાનબાઈ (ઈ. સ. ૧૭૭-૮૨).
મીઠુ નામના જ્ઞાની સંતની શિષ્યા જાનબાઈ ગવરીબાઈ પછી એક બીજી મહત્તવની જ્ઞાની કવયિત્રી થઈ ગઈ છે. એનું “નવનાયિકાવર્ણન' નામનું એક કાવ્ય જાણવામાં આવ્યું છે. એનાં ગુરુવર્ણન વિશેનાં કાવ્ય એતિહાસિક માહિતીવાળાં છે. આ કવયિત્રીની રચનાઓમાં જ્ઞાન અને ભક્તિને સુગ જોવા મળે છે. ૨૫ હરિદાસ (ઈ.સ. ૧૭૭૪ આસપાસ હયાત)
કુતિયાણા( જિ. જૂનાગઢ)માં થઈ ગયેલા રાજપૂત હરિદાસને અમરજી દીવાને નોકરી અપાવી હતી. “શિવવિવાહ” અને જ્ઞાનમૂલક કેટલાંક પદ એના જાણવામાં આવ્યાં છે. એનાં પદ બરડા પંથકના ભજન ગાય છે. “કાલિકામાતાને ગરબે ” કઈ હરિદાસનો મળે છે તેનાથી ઉપરને હરિદાસ જુદો છે. ૨૬ ગેવિંદરામ રાજારામ ( ઈ. સ. ૧૭૮૭-૧૮૦૦)
ઘણું કરીને ખેડાના બાજખેડાવાળ બ્રાહ્મણ “ગાવિંદરામ રાજારામ”ની છાપવાળાં અરજીનાં પદે (ઈ. સ. ૧૭૮૭) “આઠ વાર “થાળ” અને પ્રકીર્ણ પદે જાણવામાં આવ્યાં છે. એનું એક આખ્યાન “હરિશ્ચંદ્રાખ્યાન” ( ઈ. સ. ૧૮૦૦) પણ સુલભ છે. ૨૭ : -દલપત નાગર (ઈ. સ. ૧૭૯૧ માં હયાત)
અમદાવાદના વીસનગરા નાગર બ્રાહ્મણ દલપત કવિને કાંકરિયા તળાવ ઉપર આવેલી “કાંકરેશ્વરી માતાનો ગરબો ”, ઉપરાંત “અંબાજી ” “કૃષ્ણજન્મ” ગણપતિ” “બહુચરાજી” અને “સાસુવહુનો” એવા ગરબા પણ જાણવામાં આવ્યા છે. આ કવિને સં. વિદ્યાનન્દનો “દલપતવિલાસ” શીર્ષકથી હિંદી અનુવાદ મળે છે. ૨૮ દિવાળીબાઈ (ઈ. સ. ૧૭૯૧ માં હયાત)
પ્રાચીન કાવ્યમાળા ગ્રંથ ૬ ઢામાં ડભોઈની નજીકના ગેળવા ગામમાં જઈ રહેલી અને પછી વડોદરામાં આવી વસેલી દિવાળીબાઈએ રામચરિતને લગતાં ચાર કાવ્ય રચ્યાં હોય એ રીતે છપાયાં છે, પણ આ બાઈના આરિતત્વ વિશે જ શંકા છે. ૨૯
