________________
૬૮]. મૌર્યકાલથી ગુપ્તકાલ
[પ્ર. ૨૦. આકાશમાંથી થતાં આવાં વણને માટે સરખાવો ૪. શા. ૪ ૭, . ૮. આખે સુરાષ્ટ્ર ટાપુ એ દ્વારકા એ જાણવા જેવો મત શ્રી ભગવાનલાલ સંપતરામે રજૂ કર્યો છે. સૌરાષ્ટ્ર દેશનો ઇતિહાસ, ભા. ૧, પૃ. ૬
૨૧. હું. વં, વિ. ૨, એ. ૨૮, ઢો. ૪૪-૪૫
22. Burgess, Reports on the Antiquities of Kathiawar and Kachh, pp. 11-13; B. G., Vol. VIII (Kathiawar), pp. 1 f.
23. Cousens, A. S. I., Vol. XLV, Imperial Series, Introduction, p. 1
૨૪. B. G, Vol. VIII (Kathiawar), pp. 11-12
२५. मुनिश्री चतुरविजयजी अने मुनिश्री पुण्यविजयजी-संपादित वसुदेवहिण्डी, પ્રથમ વંદ, પ્રથમ સંશ, p. ૧૪ ૬. ૩. ભોગીલાલ સાંડેસરા, ગુજ, અનુવાદ, પૃ. ૧૮૯
૨૬. ડે. મોતીચન્દ્ર, સાર્થવાદુ, . ૧૩૧-૧૨૨ ૨૭. હૈં. મોતી, સાર્થવાદ, . ૭૫, મામ, પૃ. ૭ ૨૮. ગિ. વ. આચાર્ય (સં.), ગુજરાતના ઐતિહાસિક લેખો, ભાગ ૧, લેખ નં. ૬ ૨૯. એજન, પૃ. ૮ ૩૦. એજન, લેખ નં. ૯, પૃ. ૧૭ ૩૧. એજન, લેખ નં. ૧૫, પૃ. ૬-૭
39 34. T. R. L. Sharma, “The Rivers of Junagadh”, Summaries of Papers, All India Oriental Conference, XXIV Session, p. 307
૩૨. ગુ. એ. લે. પૃ. ૬ ૩૩. પુ. ગુ. ૫. ૪૯-૫૦, ૧૬૩-૧૭, ૧૭૮-૭૯ ૩૪. ગુ. ઐ. લે, ભા. ૧, લેખ ૧, પૃ. ૧-૧૪
34. V. A. Smith, The Early History of India (4th edition), pp. 126, 136, 153; C. H, I, Vol. I, p. 494; The Age of Imperial Unity, p. 62. જૂની ઈરાનીમાં “હખામની” અને અંગ્રેજીમાં “Akhaemenian
34. Kangle, Kauțilya’s Arthaśāstra, part III, pp. 196 ff. Radhakumud Mookerji, Chandragupra Maurya and His times, pp. 84-85
૩૭. ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના સમયની રાજકીય, આર્થિક, સામાજિક અને ધાર્મિક પરિસ્થિતિને જાણવા માટે “કૌટિલીય અર્થશાસ્ત્ર' વિશ્વસનીય સામગ્રી પૂરી પાડે છે. કૌટિલ્ય ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યને પાટલિપુત્રમાં રાજ્યાસને આરૂઢ થવામાં અને મોટે સહાયક હતો અને “કૌટિલીય અર્થશાસ્ત્ર આ કૌટિલ્યની કે એનાં વચનને સાચવતી એની શિષ્ય પરંપરાની રચના છે. આ પરંપરા વિશે ઘણે વિવાદ થયેલ છે, પણ તાજેતરમાં સબળ દલીલો સાથે છે. કાંગલેએ એવો મત રજૂ કર્યો છે કે આ પરંપરા ન માનવાને કઈ કારણ નથી, ઊલટું માનવાને સબળ કારણો છે. (Kangle, Kautilya's Arthasastra, p. 3, pp. 59 ft.
